Sağlık Bakanı Fahrettin Koca nisanın son günlerinde C-19 salgınının Türkiye’de pik noktasına ulaştığını açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ekonomiden ve turizmden sorumlu bakanlar da halihazırdaki sıkı önlemlerin Ramazan Bayramı sonrası gevşetilebileceğini ve buna yönelik hazırlıklar yaptıklarını söylediler.
Türk Tabipler Birliği ve Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu’ndaki hekimler bu açıklamaları ihtiyatla karşılasa ve acele edilmemesi gerektiğini söyleseler de kötüye giden ekonominin, yaygınlaşan işsizliğin yarattığı baskı sonucu çarkların yeniden dönmesi için adımlar atılacak gibi görünüyor.
Yaklaşan yaz ayları da salgının etkisinin azalacağı yönünde bir umut yaratıyor.
Salgından etkilenen ülkelerin tamamında da benzer gelişmeler yaşanıyor. Almanya Avrupa’da gevşeme yönünde ilk adım atan ülkelerden biriydi. Ama hemen ardından salgının yeniden yükselişe geçtiği haberleri geldi. Salgını aldığı sıkı önlemler ve sokağa çıkma yasaklarıyla kontrol altına almayı başaran Yunanistan, haziran ortasından itibaren turizm bölgelerindeki işletmelerin kapısını açmayı planlıyor. İspanya’da da benzer tartışmalar var. Otelciler Birliği beklenti içinde.
Dergi baskıya girerken Avrupa Birliği içindeki ülke yönetimlerinin açılımla ilgili kararları da ortaya çıkmaya başlamıştı. İşte onlardan bir kaçı:
Almanya
Büyüklüğü 800 metrekareden az olan mağazaların 20 Nisan’dan itibaren hizmet vermeye başladığı Almanya’da önlemlere uyulması koşuluyla kuaförlerde 4 Mayıs’ta ilk müşterilerine kapılarını açacak.
İspanya
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ülkedeki 17 özerk yönetime göre farklılık gösterecek kademeleri "0,1,2,3" olarak belirlediklerini söyledi.
Buna göre, ilk aşama olarak "0 seviyesine"4 Mayıs'ta geçileceği, gelecek pazartesiden itibaren restoran ve küçük işletmelerin yarı kapasiteyle hizmet vereceğini, profesyonel spor alanında bireysel antrenmanların başlayacağını duyurdu.
İtalya
Başbakan Giuseppe Conte, 4 Mayıs’tan itibaren bazı sektörlerde işyerlerinin açılmaya başlayacağını duyurdu.
İnşaat, imalat ve toptancılık gibi sektörlerin ticari faaliyetlerine başlamalarına izin verilirken, 18 Mayıs’ta mağazalar, müzeler, kütüphaneler ve sergiler açılacak. Restoran, kafe ve kuaförler 1 Haziran’da hizmete girecek.
Fransa
Serbest dolaşımın sınırlandırılmasının 11 Mayıs’ta kaldırılması kararlaştırılan Fransa’da aynı tarihte kreş, ilk ve ortaokullar kademeli ve isteğe bağlı olarak açılacak.
Ülkede 11 Mayıs’ta kafe ve restoranların dışında iş yerleri ve mağazalar açılacak.
Avusturya
2 Mayıs’ta kuaför ve güzellik salonu gibi kişisel bakım hizmeti veren iş yerleri ve alışveriş merkezleri kapılarını açacak.
Sokağa çıkma kısıtlamasının 30 Nisan’da sona ereceği ülkede, 15 Mayıs’ta restoran ve kafeteryalar, otel, havuz ve hayvanat bahçeleri 29 Mayıs’ta hizmete girecek.
Belçika
Ülkede ilk aşamada 4 Mayıs'tan itibaren sosyal mesafe kurallarına uyulması kaydıyla bazı mağazaların açılmasına izin verilirken, bisiklete binmek ya da en çok üç kişiye kadar grup halinde yürüyüş serbest olacak.
Toplu taşımada maske kullanımının zorunlu olduğu Belçika’da, 11 Mayıs sonrasında bazı dükkanların açılmasına izin verilecek.
Hastalığın ilerleme seyrine göre 8 Haziran’da üçüncü aşamaya geçecek hükümet, bu aşamada restoran, kafe ve mağazaların açılmasını öngörüyor.
İsviçre
İsviçre Federal Hükümeti ülkede 27 Nisan'da kuaför, güzellik ve kozmetik salonlarının yanı sıra hırdavat dükkanları, çiçekçiler, bahçe ve hobi malzemesi satan mağazalar ile fizik tedavi merkezlerinin yeniden açılmasına izin verdi.
Türkiye’de hazırlıklar
Türkiye, bu yıl turizmde fazla umutlu değil. Her ne kadar ana kaynak pazarlardan biri olan Avrupa’da yumuşama önlemleri gündeme gelse de bu ülke yönetimleri bu yıl yurt dışında tatil hayali kurmamalarını söylüyor. Yani evinizde kalamıyorsanız, ülkede kalın demeye getiriyor.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, ''Uluslararası uçuşlar durmuş, çok sayıda ülkenin sınırları kapatılmış ve bazı destinasyonlarda olağanüstü hal ilan edilmiş durumda. Haziran ortasında Avrupa ülkeleriyle oturup konuştuktan sonra, yaz tatillerinin nasıl olması gerektiğine, yaz tatili yapmanın mümkün olup olmadığına karar vermek zorundayız. Ülkelerdeki duruma bağlı olarak ayrım yapmak, belki de sadece belli ülkeler arasında uçuşa izin vermek durumunda kalacağız.'' dedi mesela.
Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Müsteşarı ve hükümetin turizm sorumlusu Thomas Bareiss ile İngiltere İspanya Büyükelçisi Hugh Elliot yaptıkları açıklamalarla, İngiliz ve Almanlar’ın bu yıl yurtdışında tatili düşünmemelerini, tatil için en çok tercih ettikleri Türkiye İspanya ve Yunanistan’ı bu yıl unutmalarını söyledi.
Yani bu yıl tüm ülkelerde iç turizm yılı olacak gibi görünüyor. Türkiye’nin de bu durumu dikkate alan bir beklenti ve hazırlık içinde olması tavsiye ediliyor.
Türkiye’nin bir başka ana pazarı olan Rusya ile Orta Doğu ülkelerinde nasıl bir tablo ile karşılaşılacak henüz belli değil. Rusya’dan gelen haberler de iç açıcı değil. Bu ülkede en erken hareketlenmenin temmuzda olacağı dile getiriliyor. Rusya Seyahat Endüstrisi Birliği Başkan Yardımcısı Yuri Barzykin “Rus turistler arasında popüler ülkeler olan Türkiye ve Yunanistan'ın, temmuz ortasından itibaren Rus turistleri ağırlamaya başlayacağını bekliyoruz” dedi ama, Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) Başkanı Maya Lomidze, koronavirüs salgını sonrası turizmde normalleşmenin ancak 2021’de gerçekleşebileceğini söyledi. Yani Rusya’dan geçen yıllardaki gibi bir turist girişi beklemek hayal.
Turizm Bakanlığı’ndan “Koronasız Alan” sertifikası
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy’un 18 Nisan Cumartesi günü NTV’de katıldığı canlı yayında koronasız alanları sertifike eden uluslararası bir sistemi hayata geçirmeye başladık dedi ve şunları ekledi: “Sertifikasyon, yani koronasız alanları sertifike eden bir sistem. Bu hafta ilk toplantısını da yaptık ve bir komisyon oluşturduk. Öncelikli olarak bir sertifikasyon sistemi geliştireceğiz, bu uluslararası kabul gören bir sertifikasyon sistemi olacak. Mayıs’ın ilk haftası bu sertifikasyon sistemini sonuçlandırmayı hedefliyoruz ve Mayıs’ın sonuna kadar da aşamalı bir şekilde turistlik tesislerin bu sertifikayı almasını sağlayacağız.”
Söz konusu sertifika, bakanlık belgeli otel-lokanta gibi işletmeler kapsayacak ilk planda. Ancak bu sistem içine belediye belgeli işletmeler de dahil edilebilir.
Adalar’da normalleşme nasıl olacak?
Bakanlığın normalleşme adımları içinde ağırlıkla Türkiye’nin en çok turist alan sahil bölgeleri öne çıkıyor. Antalya ve Muğla, salgından çok fazla etkilenmedi. Vaka sayısı fazla değil. Bakanlık tarafından geliştirilen sertifika sistemi, bu bölgelerdeki büyük otel ve tatil köylerinde hızla yürürlüğe sokulabilir. Küçük işletmeler ise, tatilciler tarafından daha fazla tercih edilebilirlik avantajlarını kullanacaklar. Ama sertifikadan onlar da muaf olamayacaklar. Personelin eğitiminden, odaların ve ortak alanların dezenfeksiyonuna kadar çok ayrıntılı bir ev ödevi bekliyor işletmeleri.
Peki salgının Türkiye’deki merkezi olan İstanbul’un kıyıcığındaki Adalar’da normalleşme nasıl olacak? Adalar, izolasyona uygun coğrafi koşulları ve alınan ekstra önlemlerle salgında İstanbul’un en korunaklı bölgesi oldu. Normalleşme sürecinde Adalar böyle bir avantaja sahip olacak. Ama bu avantaj aynı zamanda eğer iyi yönetilemez ve iyi hazırlanılmazsa, tersine bir kabusa da dönüşebilir ve uzun süre kendisini toparlama imkanı da bulamaz.
Şu ana kadar Adalar’da böyle bir hazırlık göze çarpmıyor. Bu konuda yetkili olan kurumlarda bir hazırlık izlenmiyor. Adalar’daki turistik işletmelerin bir mesleki kuruluşu da yok ve bu durum önemli bir zaaf oluşturuyor.
Dergimiz yayına girerken durum böyleydi. Sonrasında nasıl gelişir göreceğiz.
