Bozcaada Belediye Başkanı Hakan Can Yılmaz
Bozcaada TV 27 Nisan tarihinde Belediye Başkanı Hakan Can Yılmaz ile uzun bir mülakat yaptı. Başkan Yılmaz program boyunca Covid-19 salgını sürecinde Bozcaada özelinde neler yapıldığını ve normal hayata dönüş öngörülerine ilişkin nasıl hazırlıklar içinde olduklarını anlattı. Bir ada yerleşimi olması nedeniyle İstanbul Adalar’ına da ışık tutacak ipuçları içeren bu söyleşinin kapsamlı bir özetini aşağıda sunuyoruz.
Söyleşinin çıkarabildiğimiz spotları ise şöyle:
- Hızlı davranmışlar.
- Kaymakam, Belediye Başkanı, parti başkanları ve sivil toplum kuruluşları, herhangi bir önyargı biriktirmeden birlikte hareket etmeye başlamış. Bunun mekanizmalarını oluşturmuşlar.
- Geyikli-Ada arası feribot sayısı haftada bir güne ve karşılıklı bir sefere indirilmiş.
- Yasaklarla değil ikna süreciyle, Bozcaada Otelciler Derneği ile mutabık kalarak ilk planda otelleri kapatmışlar.
- Lokanta ve kafeler zaten ülke genelinde kapatılan işletmeler arasındaydı.
- Yazlık konutları olanlar konusu önemli bir sorunmuş. Durduramayacakları için İlçe Hıfzıssıhha Kurulu kararıyla giriş yapacak yazlıkçılara 14 günlük karantina koşulu getirmişler.
- Zaten 30 büyükşehirden dışarıya çıkışlar izne bağlandıktan sonra da yazlıkçıların gelişleri büyük ölçüde durmuş.
- Pazar yerini kapatmışlar. Çözüm için belediye bir sistem geliştirmiş. Siparişleri toplamış ve kendi ekiplerince anakaradan, halden bu siparişleri tedarik edip belediye çalışanları marifetiyle her hafta evlere dağıtmış. Hatta bunun içine ihtiyaç sahiplerine bir yardım paketi de eklemişler. Sipariş verenler 4 kilo kendilerine, 1 kilo da belediye tarafından ihtiyaç sahiplerine dağıtılmak üzere sipariş etmişler. Kimin yardım yaptığı da kimin yardım aldığı da belli olmamış.
- Şimdi hep birlikte 31 Mayıs ve sonrasına hazırlanıyorlar.
- Sezonu 31 Mayıs sonrasında değil de haziran sonundan itibaren kontrollü olarak açmayı planlıyorlar.
S: Sizden son bir buçuk ay içinde neler yaşandığını öğrenebilir miyiz?
C: Aralık ayının sonunda Çin’de başlayana ve Mart ortalarından itibaren ülkemizde de görülmeye başlayan bu salgın dünyamızın ve tabii Bozcaada’nın gündemini tamamen değiştirdi. İlk vakanın ülkemizde görülmesinin ardından hem devlet yetkilileri ve hem de Bozcaada halkıyla yakın ilişki içinde radikal kararlar aldık. Öncelikle Bozcaada halkına ve esnafa bu kararlara gösterdikleri hassasiyet ve uyum için teşekkür ederim. Olağanüstü bir süreç geçiriyoruz. Hem devlet hem de yerel yönetim olarak aldığımız öncü tedbirler sayesinde bugüne kadar Bozcaada’ya bu viral salgın bulaşmadı. Bununla birlikte son günlerdeki vaka sayılarındaki artış hızının düşmesinin bir rehavet getirmemesi gerektiğini düşünüyorum. Tedbirlere uymaya devam etmek gerekiyor. Vakaların artış hızının azaldığı görülüyor ama sonuna gelmedik henüz. Sayın Kaymakamımız önderliğinde emniyet güçleri, sağlık çalışanları ve belediyenin bütün çalışanları büyük emek harcıyorlar. Bugünlere böyle geldik.
S: Size gelen bilgiler nasıl? Son olarak 4 şüpheli vaka bildirilmişti. Bu sayı değişti mi?
C: Bir değişiklik yok. Açıkçası ben bir hekim olarak da bu viral salgında buradaki hekim arkadaşların risk almadan şüpheli vakaları hemen sevk etmelerinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Sevk edilen vakaların ikisi birkaç saat içinde diğer ikisi de test sonuçları negatif çıkınca hemen taburcu edildiler.
S: Umarın böyle devam eder. Belediyenin şimdiye kadar yaptıklarını özetleyebilir misiniz?
C: Öncelikle tehlikenin büyüklüğünü halka anlatmak için yoğun bir bilgilendirme çalışması yaptık. Sonra Ada’da sık kullanılan yerlerin, sokakların dezenfeksiyonu işlemine başladık. Daha sonra restoranlar kafeler kapandı. Ekmeklerin poşet içinde satılmasını gerçekleştirdik. Restoranların kapanmasının ardından hemen konaklama tesislerinin otel, motel, pansiyonların faaliyetlerini en son 31 Mayıs’a kadar durdurduk. Bu çok önemli. Çünkü ilk dönemde Ada içinde ciddi bir hareketlilik oluşmuştu. Daha sonra İlçe Hıfzısıhha Kurulu ile işbirliği içinde Bozcaada’ya yapılan feribot seferlerinin sınırlandırılmasını sağladık. İlk olarak haftada iki güne ve bugün de haftada bir güne indirilmesini sağladık. Tek gün yapılacak seferde de gıda, zaruri tüketim malzemeleri gibi ürünlerin taşınmasına öncelik verilmesini öngördük. Adadaki komşularımız vasıtasıyla ulaştığımız Sabancı Üniversitesi tarafından üretilen AntiMik isimli bir ilaçla bütün kamu alanları dezenfekte edildi. Halkımıza sosyal mesafeye dikkat edin derken, maske kullanımı konusunda da yardımcı olamamız gerektiğini düşündük. Bugüne kadar 10 binin üzerinde maske dağıttık. Ayrıca sosyal mesafe kuralı kapsamında ilçemizde kurulan pazarın geçici olarak durdurulmasını kararlaştırdık. Aslında bu çok kolay bir karar değildi. Bu kararın getireceği sakıncaları ortadan kaldırmak üzere başka bir yol bulduk. Artık Belediyemize Salı akşamına kadar bildirilen siparişler Belediye görevlileri tarafından temin edilerek talep sahiplerine ulaştırılıyor. Pazar ürünlerini iki hafta bir tedarikçiden diğer iki hafta bir başka tedarikçiden temin ettik. Bu haftadan itibaren yıllardır bizim kahrımızı çeken Pazar esnafından temin edeceğiz. Böylece onlara da vefa borcumuzu ödeyeceğiz.
S: Bu hafta askıda Pazar uygulaması başlıyor. Bundan da bahseder misiniz?
C: Bozcaada’da Kaymakamlık ve diğer başka kurumlar pek çok yardım faaliyeti yürütüyor. Ekonomik açıdan olumsuz etkilenen kişilere yardım ulaştırılıyor. Biz de Belediye olarak bu kişilere yardım için kolları sıvadık. Ama halkımızı da bu imecenin içine katmak istedik. Pazar siparişi veren halkımız istedikleri ürünleri Pazar askısı için alabilecekler. Biz askıda olan ürünleri ihtiyaç sahiplerine doğrudan ulaştırıyoruz. Askıya ürün verenler ürünlerin kimlere verildiğini bilmiyorlar. Halkımız bu uygulamaya çok fazla ilgi gösterdi. Pazar siparişi verenlerin %50’si askıya ürün bırakıyor. Bu çok önemli. Halkımızın güvenini gösteriyor.
S: Son zamanlarda vaka sayılarındaki artış azalınca tedbirlerin gevşetilmesi talepleri geliyor. Ne dersiniz?
C: Bence yolumuz daha çok uzun. Tedbirlere daha uzun süre ve titizlikle uymak zorundayız. Ben herkesin özellikle esnafın çok zor durumda olduğunu biliyorum. Ama daha bir süre tedbirlere titizlikle uymak zorundayız. Unutmayalım bu hastalık Çin’deki bir tek hastadan başlayarak bütün dünyaya yayıldı. Israrla önlemleri uygulamak zorundayız. Halkımız ve esnafımızdan daha bir süre sabır göstermelerini rica ediyorum. En azında Haziran başına kadar halen uyguladığımız hiçbir tedbirin gevşetilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Evet, Bozcaada turizmle iç içe yaşayan bir yer. Hemen herkesin turizmle bir bağlantısı var. Ama buraya bulaşacak bir vaka bile yalnızca bu yılı değil önümüzdeki birkaç yılı da kaybetmemize yol açar. Aldığımız bütün tedbirler halkımızın bu acı gerçeği anlayabilmesi içindir. Biraz daha sabırlı, sakin ve moralli olmalıyız.
S: Turizmcilerden gelen bir soru. Turizm Bakanlığı önümüzdeki dönemde turistik tesislerin yarım kapasite çalışacağını, sertifika verileceğini dile getiriyor. Bu uygulamaların Bozcaada’ya nasıl yansıyacağından bilginiz var mı?
C: Bu soru birkaç gündür bize de ulaşıyor. Doğal olarak Bakanlık turizmle ilgili kararlarını ülke çapında değerlendirerek veriyor. Siz dün tecrübeli turizmci Hüseyin Baraner ile bir röportaj yaptınız. Kendisi Çanakkale’lidir. Bizimle yakından ilgilenir. En son görüşmemizde Turizm Bakanı ile görüşüp bu konuda ne düşünüldüğünü öğreneceğini söylemişti. Yayından önce kendisiyle görüştüm. Hüseyin Bey bakanla görüşmüş. Bakan bu yayının yapılacağını bildiği için söyleyeceklerinin bu yayında yansıtılmasını istemiş. Alınan kararların ülke çapında alındığını dolayısıyla küçük işletmeler için farklı çözümler önerileceğini söylemiş. Küçük işletmeler için alınacak kararların tavsiye niteliğinde kararlar olacağını özellikle belirtmiş. Kendisi Bozcaada’yı biliyor. Sosyal mesafeyi koruyarak, %50 değil ama kapasiteyi biraz düşürerek devam edilebileceğini söylemiş. Yerel çözümlerin tesis bazındaki düzenlemelerin esas alınmasının önemine değinmiş.
S: Peki tesisler özelinde ne yapılacak?
C: Her tesis kendine özgü önlemler alacaktır. Ama tek bir husus söylenebilir. Sosyal mesafe çok önemle muhafaza edilecek. Belki bazı yerlerdeki tesislerde özel düzenlemeler gerekecek. Ama her halükarda özel tedbirler alacağız. Mesela işgaliye konusunda kimseyi üzmeyeceğiz. Aslında bütün uzmanlar hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağını söylüyorlar. Ben de buna katılıyorum. Bu durumda eğer Bozcaadalılar olarak geleceğe dönük daha kaliteli, yavaş bir turizm anlayışı yönünde olumlu adımlar atabilirsek bu krizi fırsata çevirmiş oluruz. Son zamanlarda turizmdeki yoğunlaşmanın getirdiği sıkıntılar konusunda çok konuşuyorduk. Bu durumdan çıkmak için böyle bir salgına ihtiyaç yoktu tabii. Ama biz bunları çok zamandır konuşuyoruz. Belki etkinlik turizmi gibi bir tematik turizme yönelebilirsek bunu bir fırsat olarak değerlendirmiş oluruz.
S: Bir de halen inşaatı devam eden 7-8 civarındaki tesis var. Salgın nedeniyle alınan tedbirler çerçevesinde bu inşaatlara malzeme gelişi de sınırlandı. İnşaatlar durdu. Tesis sahipleri de inşaatlarını bir an önce bitirip Temmuz-Ağustos da olsa sezona yetiştirmek istiyorlar. Bu konuda ne dersiniz?
C: Bu konuyu sayın Kaymakamımızla da konuştuk. Onları çok iyi anlıyorum. Tabii insanlar yıllardır çalışıp biriktirdikleri kaynaklarla böyle yatırımlara giriştiler. Onlara hak vermekle birlikte turizmde bu yıl neleri hedefleyeceğimiz konusu çok önemli. Her ne kadar 31 Mayıs’da seyahat sınırlamaları kaldırılacaksa da çok ümit beslememek gerekiyor. Eski günlerin hızlı ve kalabalık turizmine geri dönemeyeceğiz. İnşaat sahiplerine ümitsizliğe kapılmamalarını tavsiye edeceğim. Zaten her yıl 15 Mayıs’dan sonra inşaat yasağı vardı. Belki bu sene bunu daha uzak tarihlere atabiliriz. Yatırımcılara inşaatlarını bitirecek süreyi vereceğiz.
S: Feribot seferleri geçen seneki kadar sık olacak mı? Ayrıca hızlı Covid testlerinin bazı ülkelerde uygulanacağı konuşuluyor. Burada da bunlar uygulanacak mı?
C: Bence feribot seferleri daha seyrek hale gelmeli. Bu konuyu daha Kaymakam ile görüşmedik ama artık bu yıldan başlayarak niceliği değil niteliği önceleyen turizme yönelmeliyiz. Dolayısıyla sefer saatleri de dahil pek çok konuda hedeflerimizi seyreltmemiz gerekir. Covid testlerine gelince bu konuyu İlçe Sağlık Müdürü arkadaşımla görüştük. Bu testlerin güvenilirliği pek çok ülkede tartışılıyor. Tomografi sonuçları pozitif gelen kişilerin test sonuçları negatif çıkabiliyor. Onun için testten daha çok tomografinin ayırıcı tanıda esas alınması konuşuluyor. Onun için yalancı negatif sonuçların bizi yanıltmasının önüne geçmenin yolunu bulmadan testlere güvenerek hareket edemeyiz diye düşünüyorum.
S: Belediyenin işletmelerin kapatılması kararının yasal dayanağının ne olduğu soruluyor. Ne dersiniz?
C: Biz bu konuyu Bozcaada Turizm İşletmecileri Derneği yöneticileri ile görüştük. Biliyorum işletmelerin hepsi dernek üyesi değil. Ama biz en başta dernek yönetimi ile bu konuyu görüştük. Kısıtlama kararlarını gönüllü katılımla almak istediğimizi özellikle belirttik. Sağolsunlar onlar da neredeyse tam bir mutabakatla kısıtlama kararlarına katıldılar. Bu kararların yasal dayanağı Belediye Kanunu’nda başkanın yetkileri arasında sayılmış. Belediye Başkanı halkın esenliğini sağlayacak tedbirleri alır, deniliyor. Şu ana kadar hiçbir işletmeye bu konuda yaptırım da uygulanmadı, zaten buna ihtiyaç da doğmadı. Ben inanıyorum ki, bütün işletmeciler hem kendileri ve Bozcaada halkı için bu kararlara gönüllü olarak uyuyorlar.
S: Önümüzdeki döneme ilişkin planlarınız var mı, diye soruluyor?
C: Tabii, belediyecilik yalnızca çöp toplama, su akıtma gibi gündelik işlerden ibaret değil. Bütün arkadaşlarımızla önümüzdeki döneme ilişkin yoğun planlamalar içindeyiz. Ama Genel Başkanımızın da talimatları çerçevesinde son zamanlarda büyük ölçüde salgınla mücadeleye odaklandık. Bütün gücümüzle bu konuya ağırlık veriyoruz.
S: Ankara ve İstanbul gibi büyük şehirlerde yaşayan ve Bozcaada’da ev sahibi olanların seyahat yasakları kalkınca evlerine gelişleri ile ilgili prosedür var mı?
C: Feribot seferleri 31 Mayıs’a kadar haftada bir kez yapılacak. Sonrasını bugünden bilemiyoruz. Şu anda Geyikli iskelesinden Bozcaada’ya gelmek isteyenler için orada bulunan ilçe sağlık müdürlüğü, belediye ve emniyet mensuplarından oluşan bir görevliler heyeti gelmek isteyenlerin kayıtlarını alıyorlar. Onlar Adaya varışlarında 14 gün süreyle evlerinde karantinada tutuluyorlar. İlerleyen dönemde yeni gelenler için ne yapılacağını bilemiyoruz ama buna benzer uygulamalar olabilir diye düşünüyorum.
