Çelik Gülersoy
Turing’in efsanevi Genel Müdürü Çelik Gülersoy’u bundan tam 16 yıl önce, 6 Temmuz 2003’de kaybettik. 5 Temmuz 2003 öğleden sonra fenalaşmış, o akşam Büyükada Turing Kültür Evi’nde düzenlenen o yaz konserini rahatsızlığına rağmen sonuna kadar içerideki odasından izlemiş, ardından İstanbul’a hastaneye kaldırılmış ancak kurtarılamamıştı.
Yokluğunun 16 yılında Çelik Gülersoy’un Turing eliyle yarattığı eserlerle birlikte İstanbul’un da yüzü soldu, betona teslim oldu.
“Son İstanbul” olarak gördüğü Adalar’a ve Büyükada’ya yerleşmeye karar verdiği yıllarda İstanbul’daki o kötü gidişi görüyor, sürekli uyarıda bulunuyor, dostlarıyla paylaşıyordu. O konuşmaların hemen tamamında büyük bir ümitsizlik ve kötümserlik hakimdi. Öngörülerinin hemen tamamı ne yazık ki gerçekleşti.
Büyükada ve Adalar için yarattığı eserler de bu yıkımdan payını aldı. Turing Kültür Evi şimdi Adliye binası. Büyükada İskele üzerindeki cafe, uzun süre süredir çeşitli nedenlerle kapalı. Son 1 yıldır da İBB tarafından bir yandaş vakfa teslim edildi ama Adalılara tamamen kapatıldı.
Ada faytonlarının ıslahı için yaptığı çalışmaların, harcadığı emek ve paranın tamamı boşa gitti. Faytonlar ve faytoncular sorunu o günden bu yana iyileşmek bir yana, daha da büyüdü.
Büyükada merkezine yaptırdığı 10 kabinlik tuvaletin üzerine tek bir tuvalet eklenmedi. O günden bugüne ziyaretçi sayısı neredeyse 15 kat artmasına rağmen.
Dönemin belediye başkanı bir sokağa O’nun adını verme sözünü vermişti. Bu söz yerine gelmedi. Ama 2010 yılında Adalar Vakfı - Adalar Belediyesi ortaklığı ile gerçekleştirilen Adalar Müzesi projesi kapsamında Çınar Caddesi üzerindeki belediyeye tahsisli bahçe ve içindeki bir kaç yapı elden geçirildi, alan müze sergi ve kültür alanı olarak düzenlendi ve Adalar Belediye Meclisi kararıyla alana, Çelik Gülersoy Kültür ve Sanat Merkezi adı verildi, girişine bir de büstü kondu.
Ancak bu alan da şimdilerde tehlikede. Önce Milli Emlak alanın boşaltılmasını istedi, sonra da Vakıflar’a devredildiği ortaya çıktı. Büyükada, elinde kalan son Kültür Merkezi’ni de kaybetmek tehlikesiyle karşı karşıya.
Her şeyin daha iyi olacağını beklediğimiz bu günlerde, Gülersoy’a saygıyla ve O’nu unutmamak dileğiyle, Adalı Dergisi’nin Ağustos 2003 sayısında, ölümünün ardından yazılmış yazıyı paylaşıyoruz.
Turing Yönetim Kurulu Başkanı ve Adalar Vakfı Onursal Üyesi Çelik Gülersoy’u 5 Temmuz 2003 Pazar günü kaybettik.
Yıllarını İstanbul’un tarihi ve doğal dokusunun korunmasına adamış, kendisinin ve yönetiminde bulunduğu Turing’in kaynaklarını yıkılmaya ve kaybolmaya yüz tutmuş tarihi yapıların korunup kullanıma açılması için harcamış, çok sayıda yeri mezbelelikten kurtarmış, son yıllarında ise “son cennet” olarak nitelediği Büyükada’ya gelip başta Turing Kültür Evi olmak üzere çok sayıda projeyi yaşama geçirmiş sevgili Gülersoy’un ardından söylenecek hiç bir söz kaybımızın büyüklüğünü açıklamaya yetmiyor.
Çelik Gülersoy, çok sevdiği Adasına bu yıl 26 Haziran Perşembe günü geldi ve Turing Kültür Evi’ndeki odasına yerleşti.
15 gün kadar Ünce rahatsızlanmıştı. Turing Kültür Evi’nin bahçesinde O’na hoş geldiniz diyen dostlarına, yüzüne de yansıyan rahatsızlığı için “Adaya geldim ya, en kısa zamanda iyileşirim” diyordu.
Turing Kültür Evi 2003 Yaz Konserleri, 28 Haziran Cumartesi akşamı İnci Çayırlı konseri ile başladı. Tüm yerler doluydu. Olağanüstü bir ilgi vardı konsere. Gülersoy, her zamanki masasına oturdu. Konser öncesi ve sırasında dostlarıyla ve Adalılarla sohbet etti. Açılış konuşmasını yaptı. Konuşması her zamanki gibi esprili, hayat doluydu.
Kendisini gerçekten de iyi hissediyordu. 29 Haziran Pazar günü saat 17.30’da, Adalar Vakfı tarafından Turing Kültür Evi üst terasta düzenlenen Adalı Onursal toplantısına Adalar Vakfı Yönetim Kurulu ile birlikte ev sahipliği yaptı
Adalar Vakfı’nın yeni dönem çalışmaları hakkında bilgi veren Başkan Aykut Mutlu ile Başkan Vekili Halim Bulutoğlu’nun iyimserlik dolu açıklamalarını ve Adalar Belediye Başkanı Coşkun Özden’in değerlendirmelerini, dile getirdiği sorunları dinledi. Sonra söz aldı: Bir yanda hayaller, öte yanda gerçekler diye başladı konuşmasına. Kaynak olmadan hiç bir şey olmaz dedi. Vakfın çalışma programını fazla iddialı bulduğunu, bu kadar çok alana yayılmak yerine belli bir kaç alana yoğunlaşıp başarıyı hedeflemenin daha doğru olacağına dikkat çekti.
Fabiato Konağı, restorasyon öncesinde
Gülersoy rahatsızlığına rağmen, toplantıda baştan sona hazır bulundu. Sonra da odasına çekildi.
Hafta içinde rahatsızlığı konusunda tetkikler için şehre indi. İki gün sonra, Perşembe günü döndü.
5 Temmuz Cumartesi konserine katılmayı planlıyordu. Ama aynı gün uygulanan ilaç tedavisi nedeniyle rahatsızlığı arttı. Konseri, doktorlarıyla birlikte Kültür Evi’nin giriş katındaki odasından izlemek zorunda kaldı.
Konserden hemen sonra da bir ambulansla İstanbul’da hastaneye kaldırıldı.
6 Temmuz Pazar günü de aramızdan ayrıldı.
Sevgili Gülersoy’un beklenmedik ölümü İstanbulluları, Adalıları ve sevenlerini büyük üzüntüye boğdu.
Cenazesi 8 Temmuz Salı günü öğle namazından sonra Teşvikiye Camii’nden büyük bir kalabalık eşliğinde kaldırıldı.
Aynı gün sabah, yıllarını verdiği Turing’in Seyrantepe’deki merkezinde bir anma toplantısı düzenlenmişti.
Gülersoy’un cenazesine İstanbul Valisi, Belediye Başkanı, Turing yönetici ve çalışanları, çok sayıda Sivil Toplum Kuruluşunun yöneticileri, İstanbullular ve Adalılar katıldı.
Fabiato Konağı restorasyonu 1998 yılında tamamlandı...
...ve Turing Kültür Evi adıyla açıldı. Artık yok...
Çelik Gülersoy ve Turing’in Büyükada eserleri
1997
Büyükada'nın İstanbul turizmine dahil edilmesi için proje başlatılması, öneriler yayını ve bu amaçla Çankaya Caddesi, 55 sayılı binanın satın alınması ve onarımı.
- Polis Merkezi'ne, Tapuya, yol büfelerine yardımlar.
- 60 adet sepet arabaların, örnek onarımı (sonraki yıllardaki onarımlarla sayı 110’a ulaşmıştır).
- "Büyükada/Dün-Yesterday" etüdü ve sanat fotolarının yayımı
1998
- Büyükada'da 120 yıllık kargir ve harap Fabiato Köşkü'nün kökten onarımı, ihyası, bahçesinin yeni baştan düzenlenmesi. "Kültür Evi" adıyla kitaplık, konser salonu ve Cafe olarak açılması.
2000
- Büyükada Merkezine 10 kabinlik genel tuvaletin yapımı.
2001
"Büyükada Yetimhanesi" kitabı yayımı
- Büyükada İskelesinin üstünün "Turing Cafe" olarak düzenlenmesi açılması.
- "Çankaya 57" kitabı yayımı
- Büyükada Araba Meydanının düzenlenmesi ve Kontrol Merkezi yapılması.
Adalı dergisi 2003, Ağustos, 2. sayısından
Turing Cafe. Artık o da yok.
