Küçük Ayşe ilkokulu bitirmek üzeredir. Annesiyle beraber İstanbul Fatih Kıztaşı Mahallesi’nde, rahmetli babadan kalma küçük evde oturmaktadırlar. 1912-13 Balkan savaşları muhaciri Bosna Pazarköy doğumlu anne Fatma Müzeyyen Hanım (1994-1952) gündelikçi terzidir. Mahallenin gelinlik kızlarına, onların kendi evlerinde elbise diker. Alt kat haneyi kiraya vermişlerdir. Az parayla çoğu sebze ağırlıklı yemek yaparak karınlarını doyururlar. O yıllarda balık bol ve ucuzdur, fakir yemeğidir. Küçük Ayşe'nin okul önlüğü çok eskimiştir. Yenisini alacak paraları yoktur. Sepya fotoğraflarda siyah önlüklü arkadaşları arasında çok yıkanmaktan artık beyazlaşmış önlüğü ile çok kolay seçilir.
O günlerde İstanbul'da yabancı dilde eğitim yapan okullar ortaklaşa yeni bir karar alırlar. Her yıl fakir ama çok çalışkan birkaç öğrenciyi parasız yatılı olarak kabul edeceklerdir. Bu durumu kimseye söylemeyeceklerdir. Her okul çevre ilkokullara yazı yazar, aday ismi ister, aday öğrencinin çok çalışkan aynı zamanda çok fakir olması şartı vardır.
Fransız Kız Mektep Lisesi’nin başvurusuna, her ilkokuldan aday ismi verilir. Mayıs ayında okul seçimini yapar, Ayşe'yi seçer ve Fransız okuluna bildirirler. Sonra araya yaz ayı girer, eylül yaklaşır, okuldan bir ses çıkmaz. Ayşe merak eder, ilkokul öğretmenine sorar, öğretmen okul müdürüne, müdür de Fransız mektebine son durumu sorar. Fransız kız mektep lisesinden cevap gelir. Evet seçimi yapmışlar, başta Ayşe'yi seçmişlerdir. Ama o sıralarda tek parti döneminin önemli bir devlet kurumu müdür yardımcısının da ilkokulu bitirmiş bir küçük kızı vardır. Kendilerine doğrudan bir talep iletilir. Yabancı dilde eğitim yapan lisenin devlet katları ile bürokrasi ile iyi ilişkiler içinde olması gerekir. Ayşe seçimini gözardı ederler.
Öğretmeni küçük Ayşe'ye durumu anlatır, başarılı insanların her zaman başarılı olacağını söyler, dünyanın sonu değildir. Ayşe olanları çabuk unutur, bu durum hayat boyu başına gelecek ne ilk ne son talihsizlik olur. Mahallenin ortaokuluna yazılır, sonra Çapa İlköğretmen Okulu’na, daha sonra Ankara Gazi Terbiye Türkçe-Edebiyat branş öğretmenliğine girer, bitirir. Yaşına uygun hakim adayı genç bir beyle evlenir, üç oğlu, dört torunu, çok yeni bir torun kızı olur. Emekli olana kadar binlerce öğrenci yetiştirir.
Yıllar öncesine bakınca insan sormadan edemiyor, acaba küçük Ayşe, Fransız Kız Mektep Lisesi’ne girseydi, hayatı nasıl şekillenirdi? Çok iyi Fransızca öğrenirdi. Bu kesin. Okulu bitince herhalde zengin biri ile evlenir, ev hanımı olur, evinde otururdu. Kimbilir? Belki böylesi çok daha iyi oldu.
Fransız Kız Mektep Lisesi bu uygulamadan çabuk vazgeçti. Çünkü istedikleri sonucu alamamışlar, yoğun torpil baskısı altında kalmışlardı. Yabancı dilde eğitim yaban başka bazı okullar uygulamayı bir süre daha devam ettirdiler. Torpil geldiğinde ona uydular, olmadığında fakir çalışkan öğrencileri seçtiler aldılar, çalışkan öğrencilerin varlığı sınıfın eğitim kalitesini yukarı çekti.
Ayşe Hadiye Hanımı 13 Kasım 2018 Salı sabahı saat 0700de çoklu organ yetmezliğinden kaybettik.
Ertesi gün Üsküdar Karaca Ahmet aile kabristanında toprağa verdik.
Mekanı cennet olsun. Allah rahmet eylesin.
Üsküdar 18- Kasım 2018
