KORUNAda – Yeni yıla koronasız girin – 23 Aralık 2020

Bu bülten Adalar C-19 Danışma Kurulu editörlüğünde hazırlanmakta
ve adalidergisi.com tarafından desteklenmektedir.

Pandemi ile geçen neredeyse kaybedilmiş bir yılın ardından insanlık umutla 2021'i bekliyor. Ancak aşının geliştirilmiş olmasına karşılık, en azından 3-4 ay daha pandemi kuralları ile yaşamaya devam edeceğimizi unutmamak gerekli. Halen hastane ve yoğum bakım doluluk oranları üst seviyede. 2021'in ilk günlerini hastalıkla geçirmemek için yılbaşını çekirdek ailelerimizle kutlamalı, ailenin diğer üyeleriyle, komşularımızla, arkadaşlarımızla bir araya gelebilmek için 2022 yılbaşını beklemeliyiz. Sevdiklerimizle birlikte kutlayacak daha çok yılbaşı olsun diye...

İyi haftalar…

Covid-19

Adalar - İstanbul

• Adalar Pandemi Danışma Kurulu 20 Aralık Pazar günü 20.30’da toplandı. 1.5 saat süren toplantıya, danışma kurulu üyelerinden Dr. Özlen Tümer (Burgazada), Prof. Dr. Benan Müsellim (Büyükada), Dr. Avedis Demir (Kınalıada), Dr. Tanju Ertunç (Heybeliada), Diş Hekimi Pınar Satıoğlu (Büyükada), Bilal Yıldırım (İBB Sağlık Dairesi ve Bilim Kurulu üyesi), Prof. Dr. Haluk Eyidoğan (Heybeliada), Sevim Çavdarlı (Burgazada), Halim Bulutoğlu (Büyükada) ve Bülent Özden katıldı. Toplantıda Adalıların ve karar vericilerin değerlendirmesine sunulmak üzere öneriler de kararlaştırıldı: 1– Yılbaşı yaklaşıyor. Yılbaşı kutlamaları evlerde çoklu buluşmalara kapı açabilir. Bu buluşmaların yaratacağı risk konusunda birbirimizi uyarmalıyız. 2– Unutmayalım, yeni yıla sevdiklerinden uzak ve yalnız girecek dost ve komşularımıza maddi-manevi dokunacak, sesimizi duyuracak her şey çok değerli olacak.
• Adalar Pandemi Danışma Kurulu koordinasyonunda düzenlenen sohbet dizisinin ilki geçtiğimiz Pazar günü Youtube üzerinden canlı olarak yapıldı. Bugüne kadar yaklaşık 500 kişinin izlediği sohbetin konusu 65+ yasakları idi. Prof. Dr. Benan Müsellim’in moderatörlüğünü yaptığı sohbete Psikolog Marianna Vasiliadiz, Avukat Bahri Belen ve Avukat Ergün Özer katıldılar.
• Sohbetler dizisinin ikincisi 27 Aralık Pazar günü yine saat 14.00’de Youtube üzerinden canlı yayınlanacak. Bu hafta sohbete, salgınlar temalı yeni kitapları çıkmış iki değerli yazar katılıyor. “Yağmur’dan Sonra” kitabının yazarı Defne Suman ve “Senin Adın Corona Olsun” kitabının yazarı Umur Talu. Bu çok ses getirecek sohbeti yine Adalı Dergisi - Youtube kanalından izleyebilirsiniz.
• Adalılar için Online Satranç Kulübü: Pandemi döneminde kapalı kalmak, sosyalleşememek fark etmesek de hepimizi psikolojik olarak zorluyor. İstanbul'un Adalar ilçesinde ikamet eden, ya da yazın kalan veya geçmişte Adalar ile bağı olan satranca ilgi duyan herkesi kulübe üye olmaya davet ediyoruz. Üye olmak için ücret ödemek gerekmiyor. Bu şekilde kulüp üyelerine özel turnuvalar düzenlenebilir veya Adalılar birbirleriyle karşılaşmalar yapabilirler. Ayrıca pandemi döneminde çok daha fazla mağdur olan çocuklar için de online satranç kursları düzenlenmesi planlanıyor. Bu faaliyetlere destek olmak istiyorsanız satranç oynayan yakınlarınızı haberdar edin. Sorusu olanlar veya katkıda bulunmak isteyenler Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir. adresine yazabilirler.

İstanbul

• İstanbul Valisi Ali Yerlikaya: “Kentte koronavirüs vaka sayısı geçen haftaya göre yüzde 40 azaldı.” Vali Ali Yerlikaya, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 18. Filyasyon Takip Kurulu toplantısının gerçekleştirildiğini ifade etti. Koronavirüs vaka oranı geçen haftaya göre yüzde 40 düştüğünü belirten Vali Yerlikaya, en hızlı vaka düşüşü yaşayan 3 ilçeyi Arnavutköy, Beyoğlu ve Avcılar olarak sıraladı.
• Okullarda yarıyıl tatilinin süresi bir hafta uzatıldı, sınav takvimi değiştirildi. Milli Eğitim Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, ilkokul, ortaokul ve liselerde uzaktan eğitim, ilk döneminin tamamlanacağı 22 Ocak 2021 Cuma gününe kadar devam edecek. Açıklamaya göre, ilkokullarda sınav yapılmayacak, karne notları, ders etkinliklerine katılım puanıyla belirlenecek. Ortaokul ve liselerde birinci döneme ait bir yazılı/uygulama puanları ve performans notları üzerinden ölçme değerlendirme yapılacak.
• İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Pınar Saip: "Hastaneden verilen ilk ölüm raporu ile sonradan alınan onaylı raporlardaki ölüm nedenleri farklı olabiliyor" Hastanelerden bildirilen ölüm nedenlerinin Sağlık Müdürlüğü İl Covid-19 Komisyonu’nda tekrar değerlendirildiğini belirten İstanbul Tabip Odası Başkanı Dr. Pınar Saip devamında şunları kaydetti: “Uygun bulunmayanlar, girişi yapan sağlık kurumuna geri gönderilerek düzeltilmesi isteniyor. Komisyon onayı olmadan ölüm nedeni Covid-19 olarak bildirilemiyor. Bu nedenle hastaneden verilen ilk ölüm raporu ile sonradan alınan onaylı raporlardaki ölüm nedenleri farklı olabiliyor. Tedavi gördüğü kurumda testi negatif olup Covid-19 kabul edilen, testi pozitif olup uzun süre hastanede yatan, hastanede yatarken testi negatifleşen fakat Covid-19’un neden olduğu hasar sonucu olan vefatlar bu komisyon tarafından Covid-19 ölüm sebebi olarak kabul edilmiyor.“

Türkiye

• Bu haftanın en çok konuşulanı mutasyon. Önce İngiltere, ardından Güney Afrika’nın raporladığı yeni koronavirüs mutasyonları, yeni kısıtlamaları beraberinde getirdi. İngiltere'de mutasyona uğrayan yeni koronavirüs türü nedeniyle Türkiye dahil birçok ülke İngiltere'den seyahati yasakladı. Ülkede sokağa çıkma kısıtlamaları artırıldı. Yeni tür hakkında neler biliniyor? Bilim insanları ne diyor? Bilim Kurulu Üyesi Prof. Levent Akın Kovid-19'un, geçen yıl aralık ayından beri 250 defa mutasyona uğradığını açıkladı. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da yaptığı açıklamada "Bu mutasyon eğer gerçekten orijinal virüsten daha hızlı yayılıyor ise, salgının bitmesi için beklediğimiz mutasyonun başlangıcı da olabilir. Çünkü o mutasyonda virüsün daha bulaşıcı, ancak zararsız hale gelmesini bekliyoruz. Yani ilk değişiklik gerçekleşmiş olabilir" ifadelerini kullandı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, koronavirüsün mutasyon geçiren yeni varyantının ciddi hastalık veya ölüme neden olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını söyledi. Dr. Uğur Şahin: “Geliştirdiğimiz aşı yeni mutasyona karşı da etkili”. Şahin, mutasyonun ilerleyen günlerde inceleneceğini fakat meseleye itidalli yaklaştığını söyledi. Şahin: Virüsün yeni mutasyonuna karşı yeni aşıyı 6 haftada geliştirebiliriz… veriler için 2 haftaya ihtiyacımız olacak. Aşımızın işe yarama olasılığı nispeten yüksek" dedi.
• BioNTech'in kurucularından Prof. Uğur Şahin: “Türkiye'yle aylardır görüşüyoruz, bana kalsa çoktan imzalar atılmış olurdu. Şu an ama son aşamalardayız ve bütün dileğim aşının Türkiye'ye de gitmesi için bu yıl içinde imzaların atılması.”
• Türkiye'nin de aldığı Çin aşısı CoronaVac'ın faz deneyleri Brezilya'da tamamlandı. CoronaVac'ın bir aşı adayının bağışıklık kazandırabilmesi için alt sınır olarak değerlendirilen yüzde 50 eşiğini geçtiği belirtildi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca CoronaVac aşısının Türkiye'ye geleceği tarih için 11 Aralık'ı işaret etmişti. Koca daha sonra yaptığı açıklamalarda ise aşının uygulanacağı tarihle ilgili "Muhtemelen ay sonu veya yılın ilk haftası uygulama başlayabilir" ifadelerini kullanmıştı.
• Fatih Altaylı: Pek çok kişiye "el altından" aşı yapıldığını biliyoruz. HaberTürk gazetesi yazarı Fatih Altaylı, Türkiye'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı konusunun belirsizliğini koruduğunu yazdı. Altaylı ülkede “el altından” aşı yapıldığını da öne sürdü. “Bakan’ın 11’inde gelecek dediği aşılar muhtemelen geldi ama bizim aldığımız aşının 3. Faz çalışmaları henüz açıklanmadığı için aşı 'resmen' kimseye yapılmıyor".
• “Sağlık Bakanlığı 24 Kasım tarihinden bu yana yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgınına ilişkin günlük ayrıntılı raporları yayımlamıyor.” Hürriyet Gazetesi yazarı Sedat Ergin, bakanlığın daha önce haftalık durum raporlarını yayınladığını ve bu raporlarda bölge bölge salgının durumunun izlendiğini ama bu uygulamanın durduğunu yazdı. "Benim bir meselem var. İtalya’daki Toscana bölgesindeki vaka sayısını ve bugüne kadar salgının buradaki seyrini öğrenebiliyorum ama kendi ülkemde Akdeniz Bölgesi’ndeki rakamları bilmiyorum. Çünkü, Sağlık Bakanlığı 24 Kasım tarihinden bu yana günlük ayrıntılı raporları yayımlamıyor. Haftalık durum raporlarının en sonuncusu da 19-25 Ekim dönemine ait. Yani neredeyse iki ay öncesine..."
• Rusya, Türkiye’yi koronavirüs yönünden tehlikeli ülkeler arasına aldı. Rusya'nın koronavirüs salgını ile ilgili yetkili birimi Rosportrebnadzor, Türkiye’yi koronavirüs salgını yönünden tehlikeli ilan etti. Turizmde Türkiye'nin yüzünü güldüren tek pazar konumundaki Rusya'dan kötü haber geldi. Rus RBC kanalının haberine göre, Başkanlığını Anna Popova'nın yürüttüğü Rusya İnsan Sağlığı ve Tüketiciyi Koruma Kurumu Rosportrebnadzor, Türkiye'yi yurttaşlarının gidebileceği ülke kriterlerine uyulmayan 13 ülke arasında gösterdi.
• Türk Toraks Derneği uyarmayı sürdürüyor: Türk Toraks Derneği adına Prof. Oya İtil tarafından 18 Aralık Cuma günü yapılan haftalık duyuruda, “hastaların COVID-19 geçirdikten sonraki takiplerinin önemine, 130 ülkede hastalığa yakalanan sağlık çalışanlarının meslek hastalığı olarak kabul edilmesine karşılık ülkemizde halen gerekli adımların atılmadığına, hafta sonu sokağa çıkma yasaklarıyla pandeminin kontrol altına alınamayacağına en az 14 günlük kapanmaya ihtiyaç olduğuna dikkat çekiliyor."
• Sağlık Bakanlığı'ndan yeni genelge: Kovid-19'a yakalanan sağlık çalışanları "vazife malulü" sayılacak. Bakanlığın yayımladığı genelgeye göre, koronavirüse yakalanan sağlık çalışanları vazife malulü sayılacak. Tanı konulan ve vefat eden sağlıkçı yakınlarına aylık bağlanacak. TTB: Genelgeyle "vazife malullüğü" kabul edilmiş gibi bir algı oluştu ancak bu gerçek değil. TTB (Türk Tabibler Birliği) yapılan açıklamada, "vazife malullüğü" ve "meslek hastalığı" için istenen şartların bazı sağlık çalışanlarını kapsamayacağı belirtildi.
• Hayatını kaybeden sağlık çalışanlarının yakınları anlatıyor: "Birlikte diktiğimiz ağaçların büyüdüğünü göremeyecek”. Türkiye'de Covid-19 salgını nedeniyle hayatını kaybeden sağlık çalışanı sayısı giderek artıyor. Türk Tabipleri Birliği verilerine göre salgının başından bu yana Türkiye'de 282 sağlık çalışanı Covid-19 sebebiyle hayatını kaybetti. Sadece Kasım ve Aralık ayında 147 sağlık çalışanı vefat etti. BBC Türkçe, sağlık çalışanı yakınını Covid-19 sebebiyle kaybedenlerle konuştu.
• Dr. Hakan Oğuztürk: Yumruk yumruğa tokalaşma da tehlikeli. Koronavirüs salgınında yaygınlaşan yumruk yumruğa tokalaşmanın da risk oluşturduğunu belirten Ankara Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği İdari ve Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, “Yumruk yumruğa tokalaştığınız zaman, enfeksiyon etkeni korona virüs o elin sırtında varsa ve partiküller şeklinde de yayılan bu mikroorganizma siz de bulaştan kısa bir süre sonra elinizi, ağzınıza, burnunuza veya gözünüze değdirdiğiniz zaman ciddi anlamda bir enfeksiyon bulaş riski altında kalıyorsunuz” dedi.
• Koronavirüsten hayatını kaybeden yakınları için çevrimiçi mevlit okuttular: Osmaniye'de yeni tip koronavirüs nedeniyle hayatını kaybeden 78 yaşında Ahmet Yılmaz'ın yakınları, uzaktan bağlantıyla mevlit okuttu. Kur'an-ı Kerim okunduğu ve duanın yapıldığı mevlit programına Türkiye'nin farklı illerindeki ve Almanya'daki Yılmaz'ın yakınları katıldı.
• Pandemiden etkilenmeyen sektör: Estetik turizmi... Türkiye, dünya liginde 7'inci sırada: Türkiye’de cerrahi ve cerrahi olmayan toplam 754 bin 392 estetik operasyon gerçekleştirildi. Bunun 351 bin 930’unu cerrahi işlem gerektiren operasyonlar, 402 bin 462’sini ise ameliyatsız operasyonlar içerdi. Türkiye dünya estetik turizmi pastasında Amerika, Brezilya, Japonya, Meksika, İtalya ve Almanya'dan sonra yedinci sırada.

Araştırma

Koronavirüs neden erkeklerde daha fazla ölüme yol açıyor? 30 Kasım itibarıyla, Yemen, Bangladeş, Tayland, Malavi, Nijerya, Afganistan ve Pakistan'da ölenlerin dörtte üçünden fazlası erkek hastalar. Türkiye, Sırbistan, Kırgızistan ve Hong Kong'da ise bu oran yüzde 62 civarında. Covid-19'dan en fazla ölümlerin olduğu Hindistan ve Meksika'da bu oran yüzde 64, Brezilya'da yüzde 58, ABD'de ise yüzde 54. Peki neden? BBC Türkçe’de yayınlanan haber analiz burada.

Türkiye Özel

Türk Toraks Derneği, “Halk İçin Söyleşiler”ini sürdürüyor. Bu haftanın önemli söyleşileri burada:

• COVID-19 insanlığa ne öğretti, geleceğe ne kalacak?- Dr. Ali Ergur
• Sosyolojik bakış açısıyla pandeminin sağlık çalışanları üzerindeki etkisi araştırması üzerine- Prof. Dr. Ali Ergur ve Prof. Dr. Göksel Altınışık Ergur
• Dünyada aynı şeyleri yaşamamak için ne yapılmalı?- Nuriye Ortaylı
• Webinar: COVID-19 Hastalık Yönetiminde Hastaneden Eve Geçiş Evresi, Sorunlar, Yaklaşımlar ve Deneyimler
• Covid-19 ile yarışan bir başka hastalık daha var: Verem - Dr. Filiz Duyar Ağca
• Verem ve Sanat, Yeşilçam’da verem - Uz. Dr. Ethem Yıldız

Dünya

• Koronavirüse yakalananların sayısı 75 milyonu geçti. Virüs nedeniyle 1 milyon 663 binden fazla kişi yaşamını yitirdi. Kovid-19 verilerinin derlendiği Worldometers internet sitesine göre, en fazla vaka ABD’de görüldü. Vaka sayısı 1 milyonun üzerinden olan 15 ülke var. Türkiye vaka sayısında yedinci sırada.
• Başkanlara canlı yayında aşı: ABD yeni başkanı Biden pazartesi günü kameraların karşısında Kovid-19 aşısı olacak. ABD başkan yardımcılığına seçilen Kamala Harris’in aşı olacağı bildirildi. Öte yandan İsrail’de Başbakan Netanyahu, canlı yayında koronavirüs aşısı Ülkedeki ilk Kovid-19 aşısını yaptıran Netanyahu, herkesin aşı yaptırması yönünde çağrıda bulundu.
• ABD’de Demokrat Partili Temsilciler Meclisi üyesi Ilhan Omar, kendisi gibi "Manga" üyesi olan Alexandria Ocasio-Cortez'in de aralarında bulunduğu bazı parlamenterleri, ön cephe çalışanlarından, yaşlılardan ve yüksek risk taşıyan diğer gruplardan önce aşı olmaları nedeniyle eleştirdi.
• Bill Gates, ABD'nin koronavirüs salgınında çok zorlu bir aşamayla karşı karşıya olduğunu belirterek önümüzdeki dört-altı ayın en ölümcül dönem olabileceği uyarısında CNN'e konuşan Gates, "Üzülerek söylüyorum ki, gelecek dört ila altı ay pandeminin en kötü dönemi olabilir. IHME (Sağlık Ölçümleri Değerlendirme Enstitüsü) tahminleri 1 Nisan 2021'e kadar 200 bin kişinin daha ölebileceğini gösteriyor. Maske ve sosyal mesafe kurallarına uyarsak, bu ölümlerin büyük bir kısmını önleyebiliriz" dedi.
• İran, salgının hız kazanması ve kadro eksikliği nedeniyle zor durumda: İran’da işinden ayrılan hemşirelerin sayısı yüzde 300'e yükseldi. Hemşireler Birliği Başkanı Dr. Muhammed Mirzabeygi, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada salgınla mücadelede yer alan 145 bin kişiden yüzde 42’sine denk gelen 60 bin hemşirenin koronavirüse yakalandığını, 100 hemşirenin ise yaşamını yitirdiğini bildirmişti. İran Sağlık Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, bir gün içerisinde 6 bin 312 yeni koronavirüs vakası ve 177 can kaybının kaydedildiğini bildirdi. İran Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Sima Sadat Lari, yoğun bakımda 5 bin 563 kritik vakanın bulunduğunu, 805 kişinin daha hastaneye yatırıldığını açıkladı. Ülkede koronavirüs vakası toplamda 1 milyon 158 bin 384’e, ölümler ise 53 bin 625’e yükseldi.
• Sidney'de dans etmek, şarkı söylemek ve ilahi okumak yasaklandı. Şehrin bir bölümü sıkı tecrit altında. Avustralya, Yeni Güney Galler eyaletindeki Sidney’de giderek artan Kovid-19 vakalarını kontrol altına almak için çabalıyor. Bu yolda 20 Aralık’ta yürürlüğe giren kısıtlamalarla birlikte şehirde dans etmek, şarkı söylemek ve ilahi okumak yasaklandı.
• İngiltere'nin yanı sıra Güney Afrika da koronavirüsün mutasyona uğramış yeni bir türünü tespit ettiklerini açıkladı. V2 adı verilen bu türle ilgili şu ana kadar elde edilen bilgiler neler? 501.V2 olarak bilinen bu tür, kısa adı Kriso olan Kwazulu-Natal Research Innovation and Sequencing Platform liderliğindeki bir grup bilim insanı tarafından tespit edildi. Güney Afrika Sağlık Bakanı Zweli Mkhize, 501.V2 varyantının virüsün önceki türünün aksine gençleri daha fazla etkilediğini açıkladı.
• ABD'de Kovid-19 yardım paketi: 600 dolar doğrudan ödeme işsizlik maaşında haftada 300 dolar artış. ABD'de Kongre 900 milyar dolarlık Kovid-19 yardım paketinde anlaşma sağladı. Paket ile salgından etkilenen ABD vatandaşlarına 600 dolar doğrudan ödeme yapılacak ve işsizlik maaşında haftalık 300 dolar artışa gidilecek. Pakette küçük işletmeler için milyarlarca dolarlık yardım, gıda yardımı, aşı dağıtımı, taşıma va sağlık hizmeti sağlanacak. Konut hacizlerine moratoryum uygulanırken 25 milyar dolar da kira yardımı sağlanacak.
• Bilim insanlarından aynı maskeyi uzun süre kullananlara kötü haber. Cerrahi maskelerin filtreleme etkisi kullanıldıkça azalıyor. Physics of Fluids'te salı günü yayımlanan yeni araştırmada, kullanılmış maskelerin filtreleme etkinliğinin ciddi ölçüde azaldığı gözlemlendi. ABD'deki Massachusetts Lowell Üniversitesi ve Kaliforniya Baptist Üniversitesi’nden araştırmacıların katılımıyla hazırlanan çalışmada, kullanılmış maskelerin ufak damlacıkları yeterli şekilde filtreleyemediği tespit edildi.
• Karıncalar, sosyal mesafeyi koruma konusunda insanlardan daha iyi olabilir mi? Birbirlerine o kadar bağımlıdırlar ki tek başlarına yaşayamazlar. Birlikte inşa ederler, birlikte yaşarlar ve yeni doğanları yetiştirmek, tehditlerle mücadele etmek için de işbirliği yaparlar. Gerekirse toplumun selameti için kendilerini feda ederler. Birincisi, bu hayvanlar kusursuz bir hijyene sahipler. Yuvaya girdiklerinde mantar sporu gibi tehditleri kontrol etmek için birbirlerini temizlerler. El dezenfektanı yok ama onun yerine mikropları tamamen yok etmek için ağızlarından formik asit püskürtürler. İkincisi, herkes üzerine düşen sorumluluğu yerine getirir. Eğer bir karınca hastalandıysa üzerindeki sorumluluğu bilir ve kendisini yuvadan ayırır. Ya da daha güncel bir tabirle, kendilerini izole ederler.

Covid-19 üzerine daha fazlasını günü gününe izlemek için tıklayın.

Ne var, ne yok?

Adalar

• Ulusal ve yerel basında, internet ortamında yayımlanmış ve sizin için derlenmiş Adalar haberleri için bakın. Haberler için haftalık bülteni beklemenize gerek yok. Her gün burada. (Haber akışına verdiği destek için Marjinal Porter Novelli’ye teşekkür ediyoruz.)
• Sivil toplumu bitirme ‘teklif’i mi?: Geçtiğimiz hafta TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilen “Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun Teklifi” hâlâ gazetecilik yapmaya çalışan basın kuruluşları tarafından büyük oranda “derneklere kayyum atanabilir” mealinde başlıklarla haberleştirildi. Konuyla ilgili gazetelerde çok sayıda yorum çıktı. Onlardan biri Artı Gerçek’de Nurcan Kaya’nın. Kaya “İktidar bu teklif ile kendini, hatta geçmişte darbecilerin getirdiği yasakları da aştı. Amaç belli ki sivil toplum hayatını ve insan hakları savunuculuğunu tamamen durdurmak.” diyor.
• İBB’nin kurumlara tahsis ettiği gayrimenkuller amaçları dışında mı kullanıldı? Sayıştay'ın 2019 İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) raporunda, belediyenin; bazı kamu kurum ve kuruluşlarına, çeşitli dernek veya vakıflara tahsis ettiği taşınmazların amaçları dışında kullanıldığı tespit edildi. Tahsisi yapılan taşınmazlardan birinde Büyükada Aile Sağlığı Merkezi bulunmakla birlikte, aynı parselde bulunan 2’şer katlı 2 farklı binanın lojman olarak kullanıldığı ve söz konusu yerlerde Adalar Belediyesi ile Tarım İlçe Müdürlüğü personelinin ikamet ettiği rapora girmiş.
• İstanbullunun hafta sonu kısıtlamasında yeni tercih Büyükada: Koronavirüs önlemleri kapsamında hafta sonu uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasında İstanbulluların yeni tercihi Büyükada oldu. DHA tarafından basına dağıtılan haberde adaya gelenlerle yapılan röportajlara da yer verilmiş. Büyükada'da yaşayan Ümit Yaşar Yalçın: "İstanbul'dan Ada'ya kaçıyorlar. Ada'da da kiralık evler kalmadı. Kiralar uçtu. Bin 500 lira olan kiralar, 2 bin 500, 3 bin lira oldu. Şimdi ev yok. Ben 1966'dan beri buradayım ev bulamıyorum”. Hafta sonu kısıtlamasını arkadaşıyla birlikte Büyükada'da geçirmek için gelen Yusuf Özerhan: "Daha rahat gezebileceğimiz, kaçabileceğimiz tek yer burası olduğu için buraya gelmeyi düşündük. Geldiğimizden beri açık olan çok az sayılı yer var. Halimizden memnunuz. Alışveriş zamanlarında rahatça çıkıp turlayabiliriz diye de tercih ettik" dedi. Özerhan'ın arkadaşı ise "İstanbul'da yaşıyoruz. Pandemi süreci daha çok sıkıntılı geçiyor. Adayı ilk defa bu kadar sakin görüyorum. Bizim kaldığımız işletme olsun diğer taraflar olsun herkes dikkat ediyor"
• Amatör Tiyatro Günleri etkinlikleri sanal ortamda devam ediyor. Her sene Nisan ve Mayıs aylarında düzenlenen İstanbul Amatör Tiyatro Günleri (İATG), pandemi koşulları nedeniyle iptal edilmişti. Topluluk üyeleri etkinliği pandemi koşullarına göre uyarlayarak düzenlediler. 16 Aralık’ta başlayan etkinlikler 26 Aralık4a kadar devam ediyor. Haberdar ve kayıt olmak için tıklayın.
• Bercuhi Berberyan’ın “İster Ağla İster Gül: Sahne Tozlu Anılarım” kitabı çıktı. Kitabın tanıtımı kapsamında Bercuhi Berberyan, Tiyatro Günleri’nin 24 Aralık etkinliğinin konuğu olacak. Saat 19.00’daki sohbeti izlemek için kayıt olmak gerekiyor. Buradan.

Edebiyatta ve Anılarda Adalar

“Adamız Prinkipos’un Yeorguli [...] mevkiinde zengin soydaşlarımıza ait olan birçok tarla vardı. Bunlar bu tarlaları yine soydaş bahçıvanlara kiralarlardı [...] Oradaki bahçıvanlar Andrea Kabariza, Pandeli Proakis, Toma oğlu Yani, Arnavutköy’lü Nikoli Pandela, Çukalades lakabıyla tanınan Hrisoyelos kardeşlerdi. Hrisoyeloslar’ın orada bir de inek ağılları vardı ve sağdıkları sütü Ada’da satarlardı. Bunlardan başka, Yani ve Yorgo Malathritis kardeşlerin ve daha birçoğunun, adamız Prinkipos’un bu güney tarafında, halkın yastık diye isimlendirdiği seraları vardı. Burada domates tohumunu ekerek fide üretirlerdi. O zamanlar, Thivalı Nikoli’nin bu domates tohumlarını Siros Adası’ndan getirdiği söylenirdi.

“25 Mart’ta fideleri ekerlerdi ve 20 Haziran’da Andrikos diğer zerzavatı getirdiği zaman “bugün iki domates buldum ve yedim” derdi. Dört beş gün sonra da ufak bir sepette dört- beş okka domates getirdiğinde, ben memnuniyet ve sevincimi belirtmek için yere beş veya on liralık kağıt para atardım. Bir kaç gün sonra, Haziran 30’da artık asıl yükler, yani iki küfe yüklü bir eşek gelmeye başlardı. Temmuz ayına yaklaştığımızda bu yükler, bir sabah, bir de akşam üzeri, günde iki kere gelmeye başlardı. Tabii başka ürünler de getirirlerdi: bamya, kabak, salatalık yani hıyar, incir. Hepsinin lezzeti, yalnız topraktan alınabilen doğal lezzetti. [...] Ben bu bahçıvanlara, hepsine olmasa da bazılarına, daha kış aylarında, ihtiyaç duyduklarında veya dara düştüklerinde, iki yüz, üç yüz lira avans verirdim. Ne makbuz isterdim, ne de kefalet. Onlar da yeni çıkmış domateslerini ve turfanda neleri varsa, tam zamanında eşekleriyle dükkânımın önüne getirirlerdi.

“Bütün ürünleri fevkalâde lezzetli olup, bayır, yani tarla ürünleriydi. Çok lezzetli çalı fasulyesi, sultani bezelye, daha sonra araka, dut, yeşil ve Midilli cinsi incir, en son da patlıcan ve siyah kavak inciri getirirlerdi. Unutulmaz bembeyaz küçük kabaklar, minik bamyalar -Ada’da büyük bamya yenmezdi- ayşe kadın fasulye... eğer ağaçları varsa kayısı bile getirirlerdi. [...] Yüklerini dükkânımın önüne boşaltırlar, eşeklerini müsait bir yerde bağladıktan ve getirdikleri malı tarttırdıktan sonra, ya kahvehanede, ya da burada, dükkânımda oturup kahvelerini içerler, bana da yardım ederlerdi. O günkü piyasaya göre malların takdirini yapardık. O zaman ‘fatura matura’ yoktu. Hepsinin ayrı ayrı hesabını yaptıktan sonra, herbirine kırk veya elli lira verirdim. Onlar da kendi arzularıyla, gönüllerinden ne koparsa, üç-beş lira geri verirlerdi ki borçlarından düşeyim. Bazen Nikoli Pandelas sorardı: ‘Mal mı istiyorsun yoksa şimdi para mı?’ ‘Mal’ derdim. Bunları şakadan söylerdik tabii [...]

“Sabah işlerine gidenler, özellikle yazlıkçılar, dükkânımın önünden geçerken şöyle bir tabela görürlerdi: ‘Bu domates Büyükada’nın yerlisidir ve tadı başkadır.’ O zamanlar sabah, akşam dükkânıma gelip sipariş verenler çoktu: ‘Bana da bir okka ver, yarın İstanbul’a bizimkilere götüreceğim...’ vs. Bu hareketlilik bir ay kadar sürerdi, ta ki diğer bahçıvanların da domatesleri olgunlaşıncaya kadar. O zaman benim bahçıvanlarım tarlalarındaki domatesler toprağa değdiğinde, ilk yağmurda hepsi bozulacağından, arta kalanları toplayıp salçalık olarak evlere okkası üç-dört kuruştan satarlardı. [...]

“Bahçıvanlarımın hepsi namuslu insanlardı. Çocuklarını okuttukları söylenemez. Birinci bilemediniz ikinci sınıfa kadar okula yolladılar, çünkü okul uzaktaydı. Gidiş geliş bir saatlik yoldu. Bahçıvanlar borçlarını öder Noel yortusundan itibaren yeniden borca girmeye başlarlardı. Ama onlar iyi ve namuslu olduklarından, ben de anlayış gösterdiğimden, hiçbir zaman kavga etmedik. [...] Yazıma burada son veriyorum, çünkü anlatacak öyle çok şey var ki, sonu gelmez. Bunları da doksan yaşımda, titrek ellerimle yazıyorum, çünkü sinir hastalığı geçirmekteyim. Yeoryios A. Yapışıkoğlu, İsamızın Büyük Kilisesi’nin ritüeline vakıf olan kilise mugannisi. Haziran 1985’te yazdım.”

Göze - Kulağa - Kağıda - Mideye

Bu haftanın kitapları Serenad Demirhan’dan (Heybeliada): İki sahaf kitabı öneriyor. Heybeli Sahaf’tan

• Fosforlu Cevriye, Suat Derviş, May Yayınları, 1968.
• Sarışın Ceset, Raymond Chandler, çev. Leyla Soykut, Yeni Plastik Yayınları, 1963.

Bu haftanın müzik önerisi Ahmet Korkut Tokman’dan  (Heybeliada).

• Sting - The Dream of the Blue Turtles (1985)
• Sting - It's Probably Me (feat. Eric Clapton)

Haftanın filmi Şükrü Genç’ten (Burgazada)

• Mercy (BluTV)

Her zaman izlenebilecek iki film Hasan Dipşar’dan (Büyükada)

• Akıl Defteri – Memento (2000) ve Zodiac (2007)

Selin Kutucular (Büyükada) her hafta yemek tariflerine devam ediyor. Afiyet olsun.

Kestaneli yenibaharlı pilav

2 su bardağı pirinç (20 dakika tuzlu kaynar suda bekletilip süzülmüş), 2 adet soğan, 100 gr tereyağı, 2 yemek kaşığı zeytinyağı, 1-2 damla limon suyu, 30 adet közlenmiş ve ayıklanmış kestane, 3 tatlı kaşığı toz şeker, 2 silme tatlı kaşığı tuz, 2 su bardağı hindi suyu, yarım tatlı kaşığı yenibahar.

Küp doğradığınız soğanı tereyağı ve sıvı yağda şekerle beraber kavurun. Kestaneleri ekleyerek kavurmaya devam edin. Pirinçleri de biraz kavurduktan sonra 1-2 damla limon suyuyla beraber hindi suyunu ve tuzu ekleyin. Önce harlı ateşte, kaynadıktan sonra kısık ateşte su iyice çekene kadar tencerenin kapağı kapalı olarak pişirin. Altını kapatın ve yenibaharı ekleyin. 5 dakika dinlendikten sonra karıştırın. 10 dakika da kapağı kapalı olarak üzerini bir bezle örtüp dinlendirin.

Anastasia Aslanoğlu (Burgazada) haftanın lezzetlerine, Rum mutfağından seçtikleriyle katılıyor. Yayamın Mutfağından

Zencefilli noel bisküvileri  / Biskotakia hristugeniatika / Ginger biscuits

1/2 su bardağı şeker, 100 gr tereyağ, 1 yumurta, 1 vanilya, 1 tatlı kaşığı tepeleme tarçın, 1 tatlı kaşığı tepeleme zencefil , 1 kabartma tozu , 1 tam dolu su bardağı un , 1 çimdik tuz (Bütün malzemeler oda sıcaklığında olmalı)

Şeker ve tereyağını birbirine karışana kadar mikserle iyice çırpın yumurtayı ve sırasıyla tüm malzemeleri atın, çırpmaya devam edin, en son unu koyun ve elle yoğurmaya başlayın. Yumuşak ele yapışmayan bir hamur elde edeceksiniz. Hamuru merdane yardımı ile açın. Hamurunuzun me çok kalın ne de çok ince olması lazım. Elinizdeki minik yılbaşı kalıpları ile şekiller çıkarın. 180 derece önceden ısıtılmış fırına atın. Kenarları kızarmaya başlayınca olmuş demektir.

Soğuduktan sonra renklendirebilir veya üstlerine pudra şekeri serpip ikram edebilirsiniz.

Afiyet olsun. Kali Oreksi. (Tarifi videoda izlemek için.)

Gülmek hakkımız

Korona günleri kasvetli günler. Mizah en önemli ilacımız, yüzümüzden gülümseme eksik olmasın.

Bu haftanın objektiflerine takılanlar

Bu alana her hafta bize ulaşan fotoğrafları koyuyoruz. Siz de fotoğraflayın, mümkünse nerede çekildiğini yazın ve Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir. adresine yollayın. Fotoğraflarınız haftalık olarak görüntüleneceği gibi, sonrasında da müze arşivinde saklanacak ve değerlendirilecek.

Bu bültenin kapak fotoğrafı Nilgün Refiğ Pala'dan... Aşağıdaki galeri de Berrin Erkurt ve Nilgün Refiğ Pala'nın fotoğraflarından oluştu...