İstanbul’da yayınlanan gazetelerde yıllar önce Adalar üzerine neler yazılmış, neler konuşulmuş taradık. Bilgilendirici olduğu kadar eğlenceli bir döküm çıktı. Bundan sonra her sayımızda bu tarz arşivlik malzemelere yer vereceğiz.
İlki 1935 yılı Nisan ayına ait. Buyurun.
Adalara Su
Büyükada sevinç içinde. Artık bu sene suya kavuşuyor. Belediyemiz, İstanbul şehri için büyük bir leke teşkil eden şu mahrumiyeti ortadan kaldırdı. Bundan dolayı kendisini sevine sevine tebrik ederiz.
İnsaf ile düşünenler, bugünkü bütçe ile belediyeden öyle büyük işler bekliyemezler. Gazeteler her günkü hayat arasında en çok belediyeden şikayet ederler. Bu da pek tabiidir. Çünkü en çok hadiseler belediyeye aiddir.
Şehrimize aid kusurlarin ortadan kalkmasına elbirliğile gayret etmek bir ev halkının eve karşı beslediği merbutiyet hissi icabından olduğu için göze çarpan kusurları ortaya koyuyoruz. Bunların içinde büyük masraflara ihtiyaç göstermiyenleri, yalnız dikkat ve himmete avuç açanları vardır ki onları belediyemizden beklemekte hakkımız olduğu aşikârdır.
İşte Adalar suyu bu türlü eksiklerindendi. Şimdi aradan birkaç sene geçince, Adalarda vaktile su yoktu, yazın burası Kerbelâya dönerdi, bahçeler sapsarı kesilirdi, evlerde yüz yıkamak zorluk kesbederdi, sarnıçların şüpheli suları içilirdi denildiği zaman kimse inanmayacaktır. Çünkü su bir şehir için o kadar tabii ve iptidai bir ihtiyaçtır ki susuz yaşanmasını akıl almaz.
Halbuki Büyükada susuz yaşıyordu. Fakat bunun pek iptidai, konforsuz bir hayat olduğu meydandadır. Belediyemizi muvaffakiyetinden dolayı tebrik ettikten sonra, kendisinden bazı ricalarımız olacaktır.
Evvela, sevindiğimiz boşa gitmesin. Ada mevsimi yaklaştı sayılabilir. İki, iki buçuk ay sonra herkes Adadadır. Halbuki gazeteler borular döşenmesinden falan bahsediyorlar ki bu epiye uzun sürecek bir iştir.
Sonra, Adaların su meselesinin kökünden halledilmesidir. Vakıa, ne yapılsa bugüne nisbetle bir ileri adım sayılabilirse de insanlar rahata ve iyiye pek çabuk alıştıklarından, su meselesinde aza kanaat edemezler. Onun için, Büyükadada esaslı teşkilata ve bilhassa bol suya ihtiyaç vardır.
Bu iki lüzumu telif ise biraz zordur. Onun için, bu seneki ihtiyacı şöyle böyle bir taraftan temin edecek tedbirleri hemen almakla beraber, gelecek seneyi ve ilerisini düşünerek İstanbul gibi Adanın her tarafına bol su yetiştirecek bir şebeke kurmağa ehemmiyet verilmelidir. Adadaki terkos suyunun fiati biraz pahalı olmak tabii ise de belediyemizin bunda kâr aramağa kalkmıyarak yalnız zaruri fazla masrafları terkos fiatine zam etmekle iktifa eyliyeceğini ümid ederiz.
Akşamcı
Akşam, 13 Nisan 1935, Cumartesi
Adaya su
Borular 20 gün içinde döşenecek
Büyük adaya su taşımak üzere belediyenin piyasadan iki gemi satın almağa karar verdiğini yazmıştık. Belediyenin kararından haberdar olan bir çok gemi sahibleri teklifte bulunmuşlardır. Fakat deniz seferleri nizamnamesi üzerine on beş yaşından daha eski gemi almak menedildiği için belediye daha yenileri tercih edecektir.
Belediye yeni iki gemi sahibi ile pazarlığa başlanmıştır. Adaya döşenecek boruların nihayet yirmi gün içinde döşenmesi bitmiş olacaktır.
Akşam, 19 Nisan 1935, Cuma
Adalara su taşıyacak vapurlar: Biri bulundu
Büyükadaya su getirtmek üzere belediye iki su vapuru satın almağa karar vermişti. Teklif edilen vapurlardan biri aranılan evsafı haiz görülmüş, tecrübeleri de uygun netice vermiştir.
Bu yapur on üç yaşındadır. Vapurun sahibi tarafından istenilen fiat ile belediyenin verdiği fiat arasında büyük bir fark yok tur. Şu günlerde pazarlıkta uyuşulacağı ve vapurun satış muamelesinin tamamlanacağı umuluyor.
Belediye bu vapurdan başka ikinci bir vapur daha alacaktır. Vapur alındıktan sonra adaya boru düşünmesi nihayet yirmi gün içinde tamamlanmış olacaktır.
Akşam, 24 Nisan 1935, Çarşamba
Adalarda büyük yaz eğlenceleri
Güzelleştirme Cemiyeti şimdiden zengin program hazırladı
Epeyce bir zamandan beri Adalarda söner gibi görünen hayat ve hareketi uyandırmak için geçen yıl bütün acemiliğile elinden geldiği kadar çalışmış olan Adaları Güzelleştirme Cemiyeti mevsimin yaklaşması üzerine bu yıllık çalışma programını da hazırlamağa başlamıştır. Cemiyet idare heyeti cuma günü E. Ali Durusoyun başkanlığı altında toplanarak herşeyden önce Adaların en bellibaşlı sıkıntısı olan susuzluğun mutlaka bu yıl ortadan kaldırılacağı yolunda en salahiyetli ağızlardan aldığı güvenilir teminatı minnetle kaydetti. Ve ilkbahar ve yaz vapur tarifelerinin geçen yıl gibi çok geni§ ve uygun olacağını ve göç eşyasının konulacak yük vapurlarile pek ucuz taşınacağını sevinçle öğrendi.
Bundan başka Belediyece Heybeli Tur yolunun asfalt olarak yapılmakta olduğu gibi orada bir park yaptırılmasına başlandığı müjdesini de aldı.
Cemiyet halkın sürekli ve haklı isteklerine dilmaçlık ederek yapageldiği teşbbüslerin az çok çabuk erigili gene! reisi Vali Muhlddin Üstündağa ve idare heyetimizin çok değerli bir üyesi bulunan Akay Müdürü Cemll Onarona takın teşekkürlerini sunmaktadır.
İdare heyeti çalışma düzenini kurmak için üç komite yaptıktan sonra mevsim için aşağıda gösterilen şenlik ve eğlence programını kararlaştırdık.
Çiçek bayramı ve sergisi 21 haziran cuma, merkeb yarışı 2 temmuz cuma, gardenparti (Luna parkta) 13 temmuz cumartesi akşamı, deniz yarışları (Heybelide) 9 ağustos cuma, deniz bayrarnı 23 ağustos cuma.
Şehir bandosu 31 mayıstan itibaren her on beş günde bir cumaları Büyükada iskelesi meydanında halka çalacak ve yalnız 14 haziran, 12 temmuz, 16 ağustos cuma Tepe gazinosunda bulunacaktır.
Bu şenlik programının 6 eylül cumadan başlıyarak pazara kadar uzıyacak ve Balkanlı dostlarımızın da milli giyim ve danslarile süslenecek bir Balkan haftasile kapatılması düşünülmektedir.
Cemiyet öz dileklerine uyarak bu yıl da Adalarda şen, şakrak ve canlı bir mevsim yaratabileceğine inanmakta, yerli, yabancı halkı Marmaranın bu eşsiz incilerine, onların sağlık fışkıran, neş'e taşıyan, binbir güzellik taşıyan sinesine çağırmaktadır.
Cumhuriyet, 27 Nisan 1935, Cumartesi
Yörükali plajı
Büyükadada Yürükali (Yorgoluda) yapılacak olan plaj için buradaki arazinin belediye namına istimlâkine karar verildiğini yazmıştık. Bir gazete, istimlak muamelesine henüz yeni başlandığını yazıyordu. Halbuki istimlâk kararı şehir meclisinden geçmiş ve mahkemece icab eden karar verildiği için istimlâk muamelesi de neticelenmek üzeredir.
Akşam, 24 Nisan 1935, Çarşamba
Heybeliadada Tur Yolu
Heybeliadada yapılmakta olan büyük Tur yolunun inşasına büyük bir gayret sarfedilmektedir. Belediye, Heybeliadaya bu sene rağbeti artıracak olan Tur yolunu bu sayfiye mevsimi başlangıcına kadar bitirmek istiyor.
Asfalt yol bittikten sonra Heybeliadada güzel bir park ta yapılmağa başlanacaktır.
Akşam, 26 Nisan 1935, Cuma
Genç bir kız denize düştü
Vapur durdu, kendisi arandı, fakat bulunamadı
Dün adalara 19,15 seferini yapmakta olan Maltepe vapuru yolcularından bir bayan denize düştü ve boğuldu. Kaza etrafında elde ettiğimiz malumata göre; kazaya kurban giden bu yolcu telefon şirketi memurlarından ve Bebekte oturan bayan Melihattır. Vapur Kınalı adaya yaklaşmak üzere iken bayan Melihat birden bire deniz düşmüş ve bu esnada vapur yolcuları arasında müthiş bir çığlık kopmuştur. Vapur iskeleye yanaşmadan derhal yolunu kesmiş ve sandallar indirilerek bayan Melihat aranmış ise de bulunamamıştır. Melahatın cesedi aranmaktadır.
Akşam, 1 Nisan 1935, Pazartesi
Akay İşletmesi Müdürlüğünden
4 Mayıs 935 ten 25 Haziran 935 tarihine kadar her hafta Cumartesi, Pazartesi ve Perşembe günleri Köprüden saat 11,30 da Anadolu ve Adalara taşınacaklar için bir göç vapuru kaldırılacaktır. Köprüden Haydarpaşaya kadar olan birinci mıntaka ücretini verenlerin eşyaları bu vapurla Anadolu ve Adalara kadar nakledilebilir. Tarifeler iskelelere asılmıştır..
Akşam, 29 Nisan 1935, Pazartesi
İsmet İnönü
Dün sabah şehrimize gelen başvekil general İsmet İnönü saat onüçe kadar hemşiresinin Kadıköyündeki ikametgahında kalmış ve sonra Heybeliadaya gitmiştir. General İsmet İnönü şehrimizde kaldığı müddet Heybeliadada kalacaktır.
Akşam, 7 Nisan 1935, Pazar
Vefat
Selanik eşrafından mevlevi şeyhi oğlu bay Sadreddin rahmeti hakka kavuşmuştur. Cenazesi bugünkü pazar günü Büyükadada Yılmaz Türk caddesindeki 23 numaralı evinden kaldırılacaktır. 9,25 ve 10,45 Köprüden kalkan vapurlarla gelinebilir ..
Akşam, 28 Nisan 1935, Pazar
Taksitle Satılık Köşk
Esas No 642
Mevkii ve nev'i Büyükada 'da Nizam' da Sefer Oğlu Köşklerinden ayrılma 3 parsel No.lı 1920 metro murabbaı Kuleli köşk.
Depozito Lira 1400
Yukarda yazılı Köşk ilki peşin olmak üzere sekiz senevi ve müsavi taksitle satılmak üzere açık artırmağa konulmuştur. İhale 17 Nisan 1935 Çarşamba günü saat onda yapılacaktır. İsteklilerin Şubemize gelmeleri. [88]
Son Posta, 5 Nisan 1935, Cuma
Derleyen: Cihan Yiğin
