Adalar kent yaşamının önemli parçalarından biri olan Büyükada Fayton durağına neredeyse 150 yıldır ev sahipliği yapan meydan, faytonların kaldırılması sonrasında, İBB tarafından yeniden düzenleniyor. 2020 son günlerinde meydan düzenlemesinin yarışmayla yapılacağı açıklanmış ve sürece Adalıların da katılımı öngörülmüştü.
1/5000’lik Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı çalışmalarına paralel olarak gündeme gelen meydan düzenleme süreci, Adalıların da katılımıyla çok çeşitli yönleriyle tartışılmış, yarışma şartnamesi de bugüne kadar olanlardan farklı olarak, katılımın bir parçası haline getirilmişti.
Şartname, yarışmaya konu alanın tarihi geçmişine, adaya çıkış noktası olan iskeleden başlayarak, hemen yanı başındaki Saat Meydanı, çarşı ve nesillerdir süregelen zanaatkârlıklarla birlikte vurgu yapıyor, tarihten taşınan bu bütünselliğe dikkat çekiyordu. Bu amaçla bir almanak da hazırlanmıştı.
İstanbul’un halen biricik kent müzesi olan Adalar Müzesi, bu tarihi meydanın düzenlenmesi sürecine kayıtsız kalamazdı.
“Büyükada’nın ve Arabacılar Meydanı’nın 150 Yılı” sergisi böyle ortaya çıktı.
Adalar Müzesi tarafından, İBB, Şehir Hatları İşletmesi ve Adalar Belediyesi işbirliği ile hazırlanan sergi, başlığa ve temasına son derece uygun bir yerde, Büyükada’nın tarihi vapur iskelesinin yolcu giriş bölümünde Nisan ayında açılacak ve yarışmanın takvimine uygun olarak 2 ay kadar açık kalacak. Sergi için İBB tarafından oluşturulacak yeni sergileme sistemiyle Adalarımız, eksikliği duyulan yeni bir sergi alanına da kavuşmuş olacak.
Sergi için hazırlanan ve meydana dair tanıklıkları içeren üç video da, Saat Meydanı’nda geçtiğimiz günlerde açılışı yapılan İBB Adalar Ek Hizmet Binası’nın girişinde gösterime sunulacak.
Sergiye paralel etkinlikler de gündemde
Sergiyle birlikte yarışmaya konu olan meydanda etkinlikler de planlanıyor. Bunlardan biri, yaklaşık 10 Adalı sanatçının meydanın farklı noktalarına yerleştirilecek eserleri olacak. Yarışmayla ilgili düzenlenen hazırlık toplantılarına katılan Adalılar, meydanın kültür ve sanatla ilişkilendirilmesine, sanatçılara alan açmasına özel vurgu yapmışlar ve bu istek şartnameye aşağıdaki üç maddeyle yansımıştı:
“Alanın kimliğinin önemli parçası olan fayton başta olmak üzere, tarihi ile bağlantılı izlere ilişkin mekânın hafızasını geleceğe taşıyacak, simgesellikten uzak senaryoların geliştirilmesi;
“Geliştirilecek önerilerin, kamusal mekân deneyiminin önemli bir parçası haline gelen sanatsal, kültürel aktivitelere yönelik senaryoların üretilmesine uygun nitelikte olması;
“Mekanın önemli bir parçası olan atölyelerin korunarak, yaratıcı endüstrilerin desteklendiği kültür temelli eylem ve faaliyetlerin bir parçası olarak değerlendirilmesi... beklenmektedir.”
Şartnameye yansıyan bu dileklere uygun ilk adım da böylece, sergi süresince meydanda yer alacak Adalı sanatçıların etkinlikleri ve işleri ile atılmış olacak.
Sanatçı işlerinin bir bölümünün, meydan çevresinde faaliyetlerini sürdüren zanaatkarlarla birlikte hazırlanıyor olması da ayrıca mutluluk verici.
