Malçlama, tek cümlede özetlemek gerekirse, toprağın üzerine doğal veya sentetik herhangi bir materyalin serilmesidir.
Malçlama;
- Güneş ışığını keserek yabancı otların büyümesini engeller,
- Yüzeydeki buharlaşmayı azaltarak veya engelleyerek toprakta su tasarrufu sağlar,
- Toprağın çıplak kalmasını önleyerek yağmur, rüzgâr gibi etkenlere karşı erozyonu engeller,
- Doğrudan güneş ışığını azalttığı ve nem tuttuğu için biyolojik aktiviteyi teşvik eder,
- Toprağa organik madde ve besin katar, özellikle humus açısından zenginleştirir...
Ağaç kabukları ve yongaları, hızar tozu, yaprak, sap, saman, ot, parçalanmış mısır sapları, posa ve gübre, organik malçlarıdır.Taş, kum, çakıl, kül, toz vb. materyaller ise inorganik malçlardır…
Kağıt, karton, plastik örtü, plastik parçaları, plastik köpük, alüminyum tabaka, halı, kilim, asfalt vb. ise sentetik malçlar olarak sayılabilir.
Doğal ekosistemlerde çıplak toprağa nadiren rastlanır. Ağaçların tümü, iğne yapraklılar dahil, yapraklarını dökerek, diplerinde gittikçe derinleşen bir organik madde katmanı oluşturur. Bu katman doğal malçtır. Modern tarım sistemlerinde malç amaçlı plastik örtüler de kullanılır, ama bunların toprak ekosistemine pek bir faydası yoktur. Genellikle yabani otları öldürmek ve hasadı kolaylaştırmak için kullanılırlar. Bizim ilgilendiğimiz malç ise doğal yolla oluşan organik maddedir. Aslında malçı, kompostun bir başka formu olarak da adlandırabiliriz. Çünkü sağladığı birçok faydanın yanında, zamanla mikro canlılar tarafından parçalanarak toprağa karışır. Ancak, havadaki nem oranı düşük olan kuru iklimler ve mevsimlerde bu süreç oldukça yavaşlar. Yağmur suyunu toprakta daha uzun süre tutmaya yarayan yöntemler ve evin atık suyunu malçlı alanlarda değerlendirmek, bu doğrultuda işe yarayan önemli yaklaşımlardır.
Organik örtülemenin toprak ve bitki sağlığı için önemi büyüktür. Kışa girmeden hemen önce yapılacak örtüleme, toprağın daha geç soğumasını sağlar ve toprağı yağmurun, karın şiddetinden korur. Yaz aylarından hemen önce yapılacak örtüleme ise, toprağı güneşin ve sıcağın olumsuz etkilerinden korur. Yabancı ot baskılamak amacıyla yapılan örtüleme, toprağı çapalama gereksinimini ortadan kaldırarak toprak biyolojisine verilen zararın minimuma inmesini sağlar.
Kalın örtüleme yöntemleri, fazla yağmurlu dönemde suyu sünger gibi emerek taşkınları ve dolayısıyla erozyonu engeller. Fazla kurak dönemde ise toprağın nem ihtiyacını karşılar. Türkiye gibi organik madde yapısı düşük toprak yapısındaki coğrafyalarda suyun kıt olması ve yaz aylarındaki sıcaklık nedeniyle malçlama önemli bir tarım pratiğidir. Malç malzemesi, zamanla doğal yollardan ayrışma ile toprağa organik madde kazandırır.
Adalar'da Malç Üretimi...
Adalar Kent Konseyi Çevre Komisyonu, ilk toplantısında alınan bir kararla, Adalarımızdaki bahçelerden ve belediyenin sorumluluğundaki cadde ve sokaklardan gelen budama ürünlerini malç'a dönüştürüp ada sakinlerine dağıtarak, yukarıda sıralanan yararları hayata geçirmeye başlamıştır... Ayrıca Malç'ın tanıtımı için her perşembe Büyükada semt pazarının önünde gönüllülerimiz stand açmakta ve Adalılara detaylı bilgi ve deneme için ürün vermektedirler.
Belediyemizin elinde mevcut olan ve mazotla dal öğütme makinesine ek olarak, Sedef Adası'ndan bağışlanan elektrikli makine de, çevre gönüllülerin onarımıyla çalışır hale getirilmiştir. Eski makine diğer adalarda hizmete alındığı taktirde, oralardan toplanan budama ürünleri Büyükada'ya gelmeyecek, yerinde değerlendirilebilecektir
Yaklaşık 3 yıldır gönüllülerin çabalarıyla, organik malç üretimimiz belli bir düzeyi yakalamış olsa da, halen istenilen düzeyde değildir... 3 senede yaklaşık 2000 çuval malç, gönüllüler sayesinde yapılarak Adalar Belediyesi atölye şefi Tevfik Kaya'nın desteğiyle isteyen adalılara ücretsiz olarak teslim edilmiştir.
Sadece bu konuyla ilgilenebilecek bir belediye personeli görevlendirildiği ve daha çok gönüllünün desteği ile örnek bir çalışma ortaya konabilecek, malçlama işlemi, doğadan alınanın tekrar doğaya verilmesi döngüsüyle, toprağı da kısa sürede besin maddeleri ve elementler açısından zenginleştirecektir...
* Hakan Satıoğlu - Adalar Kent Konseyi Çevre Grubu Gönüllüsü
