Çevrenin hali onlardan soruluyor

Heybeliada Anadolu Lisesi öğretmen ve öğrencileri elbirliğiyle “Enerjinin Etkin Kullanımı ve %100 Yenilenebilir Enerji” konulu bir konferans düzenledi. Marmara Üniversitesi Enerji Anabilim Dalı ile ortak bir çalışma olan konferansın amacı, insanlarda çevre duyarlılığı oluşturmak, doğayı ve yeşili korumak ve enerji kaynaklarımızı hem verimli kullanmak hem de alternatif kaynaklar oluşturmak.

Türkiye’nin önde gelen liselerinden biri olan Heybeliada Anadolu Lisesi sosyal sorumluluk projeleri çerçevesinde, eğitimin çeşitli alanlarında, farklı kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapıyor. Bunlardan biri olan ve 3 Nisan 2015 tarihli Hüseyin Rahmi Gürpınar Çok Programlı Anadolu Lisesi Konferans salonunda gerçekleşen konferans, öğrenci, veli ve Ada sakinlerinin dikkatini yenilenebilir enerji imkânına çekti.

Öğrenci Gizem Yurtseven’in sunuculuğunu yaptığı etkinlik, Okul Müdürü Ali Tekin Atbaşı’nın açılış konuşması ve Kerem Seven adlı öğrencinin çevre konulu slayt sunumuyla başladı. Adalarımızdaki at dışkısı cevherini Ada halkı yararına değerlendirmek isteyen Kerem Seven ve Hilmi Ege Subat adlı öğrenciler Coğrafya Öğretmenleri Seda İnanöz danışmanlığında geliştirdikleri ve Liseler Arası TUBITAK Yarışmasına katıldıkları ‘At Gübresinden Yenilenebilir Enerji Üretimi’ projesini sunmalarıyla devam etti. Daha sonra kürsüye davet edilen ve 2011 yılından itibaren her yıl EUROSOLOR Türkiye tarafından İstanbul’da düzenlenen Uluslararası %100 Yenilenebilir Enerji Mümkün Konferanslarının Konferans Başkanlığını yürüten Marmara Üniversitesi Enerji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tanay Sıtkı Uyar, süre gelen çalışmalarının sonucunu anlatan bir konuşma yaptı. Prof. Dr. Uyar konuşmasında güneşin hiç küsmeyen bir dostumuz olduğunu, Türkiye’nin bir yılda kullandığı enerjiyi Almanya’nın güneşten karşıladığını, Batı ülkelerinin önce enerji nakil hatlarını yenileyerek kayıp kaçaklarını engellediklerini belirtti. Ve yoğun biçimde led aydınlatmaya yönelerek enerji tasarrufu sağladıklarını ve de başta güneş ve rüzgârdan elde edilen temiz enerjinin yeterliliğini gördükten sonra nükleer enerjiden vazgeçtiklerini söyledi. Nükleer santrallerini teker teker kapattıklarını, yeni nükleer santral yapmayarak bu eskimiş teknolojilerini gelişmekte olan ülkelere ihraç etmeye başladıklarını, kaldı ki nükleer santral atığını yok edecek teknolojinin henüz keşfedilmediğini anlattı.

küsmek nedir bilir misin?/ küsmek dürüstlüktür... / çocukçadır ve ondan dolayı saftır. / yalansızdır. / küsmek; seni seviyorumdur / vazgeçememektir./ beni anlatır küsmek / kızdım ama hala / buradayımdır, gitmiyorumdur, gidemiyorumdur / küsmek; nazlanmaktır, yakın bulmaktır, benim için değerlisindir / küsmek; sevdiğini söyle demektir / hadi anla demektir / küsmek; umuttur, acabaları bitirmektir, emin olmaktır / yani, diyeceğim o ki: / ben sana küstüm! (nazım hikmet ran)

Prof. Dr. Uyar Amerikan Enerji Bakanlığı Politika ve Uluslararası İşler için Özel Danışmanı ve Baş Yazar, Dr. Levi Tillemann’ın 17 Eylül 2013 tarihli “Devrim Şimdi: Dört Temiz Enerji Teknolojisi İçin Gelecek Kapımızda” başlıklı raporunda yer alan ve % 100 yenilenebilir enerjiyi çözüm olarak ortaya çıkaran gerçekleri şöyle sıraladı:

1. %100 yenilenebilir Enerji dünya çapında bir gerçektir Kuzey Amerika’dan Avrupa’ya, Afrika’ya, Asya’ya ve Okyanusya’ya; yerel, bölgesel ve ulusal hükümetler %100 yenilenebilir enerjinin teknik açıdan mümkün, ekonomik açıdan tavsiye edilir, sosyal açıdan mecburi ve çevresel açıdan kaçınılmaz olduğunu gösterdiler. Ayrıca fosil yakıt tüketimini azaltmanın tamamıyla politik iradenin elinde olduğunun altını çizmiş oldular.
2. %100 yenilenebilir Enerji fosil kaynaklardan ucuzdur Yenilenebilir enerji gün geçtikçe daha uygun fiyatlı olmaktadır: Yeni bilimsel çalışmalara göre, rüzgâr türbinleri ve güneş panellerinden üretilen elektrik; kömür, nükleer ve gaz yakıtlı güç santralleriyle maliyet açısından yarışır halde olup petrol yakıtlı güç santrallerinden ise hatırı sayılır derecede ucuzdur. Fosil ve nükleer yakıtların iklim değişikliği ve sağlık üzerindeki etkileri hesaba katılmasa dahi, rüzgâr ve güneşten elektrik üretiminin maliyetleri azalmaya devam ettikçe gelecekte en ucuz enerji kaynakları olacaklardır.
3. %100 yenilenebilir Enerji iklim krizinin çözümüdür Fosil yakıtlar için yolun sonuna gelindiği bilim tarafından ortaya konulmuş bir gerçektir (IPCC 5. Değerlendirme Raporu – Sentez Raporu). İklim değişikliğinin en kötü etkilerinden kaçınmak istiyorsak, fosil yakıtların tüketimini kademeli olarak azaltma yoluyla sera gazı emisyonlarını düşürmek zorundayız. Yenilenebilir enerji teknolojileri, uluslararası platformlarda mutabakata varılmış iklim koruma hedeflerine ulaşma yolunda %100 sürdürülebilir ve verimli enerji sistemleri sunmaya hazırdır.
4. %100 yenilenebilir Enerji maliyetleri ciddi ölçüde düşürür %100 yenilenebilir enerjinin olduğu bir gelecek hem vatandaşlara hem hükümetlere geniş yelpazede ekonomik faydalar sağlar. Bu faydalar fosil yakıt ithalatının azaltılmasından, dış etkilere bağımlılığın azaltılmasıyla enerji ve ekonomi güvenliğinin sağlanmasına kadar çok çeşitlidir.
5. %100 yenilenebilir Enerji insanlığın gelişimini teşvik eder Yaklaşık 3 milyar insan elektriğe kısıtlı erişebiliyorken ya da hiç erişemiyorken ve yemek pişirmek için verimsiz ve çevreye zararlı katı biyokütle yakıtları kullanmak zorunda kalıyorken; %100 güvenilir, ulaşılabilir ve etkin kullanılan yenilenebilir enerji muhtaç durumdakilerin yaşam kalitesini artırmak için birincil tercihtir. Sürdürülebilir, hesaplı ve güvenilir enerjiye erişim yoksulluğun ortadan kaldırılabilmesi ve sürdürülebilir gelişme için ön koşuldur.
6. %100 yenilenebilir Enerji sadece zengin ülkeler için değildir %100 yenilenebilir enerjiye ulaşma hedefinin sadece zengin ve sanayileşmiş ülkeler için olmadığını yetki alanları açıkça ortaya koyuyor; yenilenebilir enerji Afrika, Asya-Pasifik bölgesi ve Latin Amerika da dâhil yerkürenin tüm kıtalarında kök salmaktadır. %100 yenilenebilir enerji tüm dünyadaki hükümetlere gelişme konusunda yüksek önceliğe sahip bolca fayda sağlar.
7. %100 yenilenebilir Enerji çok amaçlıdır ve uyum sağlayabilir Yenilenebilir Enerji Teknolojisi geniş bir yelpazedeki enerji taleplerimizi karşılayabilir – büyük şehirlerden herhangi bir elektrik şebekesine bağlı olmayan ücra yerlerdeki küçük yerleşimlere enerji teminine değin. Kullanıma hazır teknolojilerin çeşitliliği her topluluğa uygun bir teknoloji bulunabileceğinin ve bu teknolojilerin ihtiyaç duyulan yere inşa edilmesinin kolaylığının göstergesidir.
8. %100 yenilenebilir Enerji insanların ve ekosistemin sağlığını korur. Geleneksel enerji sistemi, yerkürenin doğal kaynaklarını yakarak ve tüketerek birden çok varlıksal krize sebebiyet verdi bile: İklim değişikliği, hava ve su kirliliği, okyanusların yıkımı, pek çok canlının soyunun tükenmesi tehlikesi, su ve yiyecek kıtlıkları, yoksulluk, nükleer radyasyon sorunları, nükleer silahların hızla yaygınlaşması, yakıt kıtlığı, jeopolitik gerilim... Fakat dünyadaki iklim ve enerji güvenliği sorunlarının kökeni enerji değil, kullandığımız yakıt türüdür. Neyse ki yenilenebilir enerji temizdir ve doğada bolca bulunur. Biokütle istisna olmak üzere ücretsizdir ve yenilenebilir dışı enerji türlerine göre daha az su tüketimine sebep olur.
9. %100 yenilenebilir enerji, enerji sistemini demokratikleştirir Merkezileştirilmiş enerji sisteminde yeni bir devrim kaçınılmaz ve yoldadır. Bireysel vatandaşların ve küçük işletmelerin de dâhil olduğu yeni aktörler ve paydaşlar sisteme dahil oluyorlar, haklarını talep ediyorlar ve doğrudan etkide bulunuyorlar. Yeni hak sahipliği modelleri ortaya çıktıkça farklı paydaşlar dönüşümde doğrudan rol sahibi oluyorlar. Dünya çapındaki vaka çalışmaları topluluk destekli çözümlerin enerji üretimimizin evriminde ve sanayiyi gerekli hız ve ölçekte desteklemekte toplumun etkisini ortaya koyuyor.
10. %100 yenilenebilir Enerjiye geçiş riskleri azaltıp ülkeleri güçlendirir %100 yenilenebilir enerjiye geçiş artan fosil yakıt fiyatları gibi dış etmenlerin etkisini azaltarak ülkelerin ekonomilerinin direncini artırır. Bu, jeopolitik gerilim ve iklim değişikliği dönemlerinde hükümetleri harekete geçmeye teşvik eden temel elementlerdendir.
11. %100 yenilenebilir Enerjiye geçiş ekonomik etkinlik yaratır, yeni işler doğurur ve yaşam kalitesini artırır Maliyetleri düşürmesinin yanında %100 yenilenebilir enerji yeni ekonomik aktiviteler doğurup yaşam kalitesini artırır. Vaka çalışmaları yenilenebilir enerjiye geçişin yeni iş olanakları, yeni iş modelleri, yeni fırsatlar ve yeni iç gelir kaynakları oluşturmadaki faydasını göstermektedir.
12. %100 Yenilenebilir Enerjiyi güç, ısıtma/soğutma ve ulaşım sektörlerine entegre etmek mümkündür Dünyanın her yerinden örnekler elektrik, ısıtma/soğutma ve ulaşım alanlarında sektörler arası ve bütünleşmiş bir yaklaşım için %100 yenilenebilir enerjinin uygulanabilir olduğunu göstermektedir. Vaka çalışmaları önümüzdeki yıllar içinde ısıtma ve ulaşımda elektriğin payını artırmanın politik bir öncelik olması gerektiğinin kanıtıdır.
13. %100 yenilenebilir Enerji bir adalet meselesidir Fosil kaynaklara olan bağımlılığımız eşitlikten, çeşitlilikten ve güvenlikten uzak, halkımızın sağlığını tehdit eden, dünya ikliminin dengesini tehlikeye atan ve gelecek nesilleri temiz havadan, temiz sudan, enerji bağımsızlığından mahrum bırakan bir sistem yarattı. Bugün %100 yenilenebilir enerjiye geçerek etrafımızı saran bu olumsuzlukları bertaraf edebiliriz. %100 yenilenebilir enerji bugünün ve geleceğin nesilleri için bir adalet meselesidir. Atalarımızdan miras aldığımız ortak kaynaklara eşit erişim meselesidir. %100 yenilenebilir enerjiye geçiş ahlaki ve etik bir zorunluluktur.
14. %100 yenilenebilir Enerji daha barışçıl ve sürdürülebilir bir dünya düzenine ulaştırır %100 yenilenebilir enerjiye geçiş jeopolitik krizleri çözme ve gelecekte iklim dengesizliği ve kaynak yetersizliği sebebiyle yaşanabilecek olası savaşlardan kaçınma fırsatı sunar. Yerel yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanarak yönetimler politik ve enerjisel bağımsızlıklarını artırabilirler. %100 yenilenebilir enerjiye geçiş için gereken yerel ve uluslararası işbirliği, ortak hareket etmeyi gerektiren diğer uluslararası güvenlik tehditlerinin çözümünde katalizör rolü oynayabilir. Nükleer güç üretiminin azaltılması, nükleer silah sektöründeki potansiyel gelişmeleri ve yıkımı engeller.

Prof. Dr. Uyar’ı dikkatle dinleyen öğrencilerin sordukları sorulardan en sonuncusu oldukça manidardı: “Bütün bu bilgiler bu kadar aşikârken nasıl olup da bizi yönetenler hâlâ bu gerçekleri bilmiyor ve nükleer enerjide ısrar ediyor?”