Adalarımızın 1:5.000 ölçekteki Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nın (KANİP) iptal edilmesinden sonra o dönemde hazırlanan 1:1.000 ölçekteki Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı (KAUİP) da işlevsiz duruma düşmüştü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi yeni yönetimi tarafından Adalar İlçesi’nin Strateji Belgesi ve KANİP hazırlıkları için görevlendirilen Şehir Planlama Müdürlüğü görevlileri Adalarımızda uzun soluklu bir Katılımcı Planlama çalışmalarını Ekim 2019’da başlatmışlardı.
Bu çerçevede, İBB içi birimler ve Adalar Belediyesi ile görüşmeler yapılmış, katılımcı planlama süreçlerinin planın başlangıcından sonuna kadar her aşamada belirlenecek ilkeler, halkın talep ve beklentileri doğrultusunda şekillenmesi, plan kararlarının ortaklaşa oluşturulması amaçlanmıştı. Ön hazırlık sürecinin ardından katılımcı planlama çalışmaları kapsamında ilk toplantılar Şubat ayında gerçekleştirildi.
Plan çalışmalarının 2020 yılı sonunda bitirilmesi hedeflenmişse de Covid-19 pandemisine karşı alınan önlemler nedeniyle planlama sürecinin 2021 Mart ayında tamamlanması öngörülmektedir.
Saha çalışmaları kapsamında 5 gün boyunca her adada birer hafta kalarak, gerçekleştirilen planlama çalışmalarına ilişkin bilgilendirme yapılmış, adalıların soruları cevaplanmış, planlama çalışmaları dışındaki şikayet ve önerileri Beyaz Masaya iletilmiş ve haritalandırma çalışmaları yapılarak problem ve ihtiyaçlar tespit edilmiştir. Bu süreçte planlama ekibine Adalardaki kişi, kurum ve STK’lardan daha önce yayınlanmış çok sayıda rapor, araştırma, bildiri ve yazılı görüşler ve belgeler sunulmuştur. https://sehirplanlama.ibb.istanbul/adalarkanip/
Yukarıda açıklanan süreç sekiz temaya ilişkin olarak tematik toplantılar başlatılmış, görüşler alınmış ve çalışma grupları oluşturulmuştur. Her çalışma grubu için interaktif föyler düzenlenmiş ve önerilere açılmıştır. Föylerin doldurulması için 18 Ekim’e kadar süre verilmiştir.
KANİP için çalışma grupları şunlardır: Afet ve Riskler, Ekoloji, Ekonomik Yapı, Kentsel Çevre, Kültürel Miras, Sosyal Yaşam, Turizm, Ulaşım ve Altyapı. Bu çalışma gruplarına ait föylerdeki strateji, eylem ve öneriler başlıkları altında talepler alındıktan sonra 19-23 Ekim haftası online toplantılar yapılmış ve hazırlanan taslaklar üzerinde herkese açık tartışmalar düzenlenmiştir.
İBB Planlama Müdürlüğü yukarıda belirtilen çalışma ve etkinlikler değerlendirildiğinde Adalar’ın geleceğinin yalnızca Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ile düzenlenemeyeceği, İBB birimleri ve Adalar’ın yerel paydaşlarının ortaklaşa yürüteceği bir koruma ve yönetim yaklaşımının oluşturulması gerekliliğinin anlaşıldığına vurgu yapmıştır.
Bu doğrultuda Adalar’ın ana ve acil gündem konuları katılımcı ortamlarda tespit edilmiş, birbiri ile bütünleşen ve iç içe geçen sekiz ana tema ve hedef belirlenmiştir. İBB bu ana tema ve hedeflerin Adalar’ın planlanması sürecinde savunulması ve bunun tüm tarafların katılımıyla değerlendirilmesi gerektiğini belirterek bu doğrultuda bir Strateji Belgesi oluşturulmasını hedeflemektedir.
Şehir Planlama Müdürlüğü'nün başlattığı Adaların KANİP çalışmaları için katılımcılığı öne alarak gösterdiği ilgi ve çaba için teşekkür ediyoruz. Böyle bir süreci daha önce Adalar bu çapta deneyimlememişti. Gördüğüm kadarıyla her kesimden ilgi vardı ve KANİP'le ilgili çok sayıda, doğrudan ve dolaylı talepler ve görüşler ayrıntılı olarak tartışıldı ve değerlendirildi. Sanırım Adalar İlçemizdeki bu deneyim İBB Planlama Müdürlüğü ekibi için de değerli bir deneyim olmuştur.
Mevcut mevzuat ve KANİP planlama pratiği bakımından bu talep ve görüşlerin ne kadarı planlara aktarılabilir bilmiyoruz. Eğer İBB’nin yapacağı ve bizimde çoğunlukla "evet" diyebileceğimiz bir plan meclisten geçer ve 1.000 ölçekli plan süreci başlarsa, benzer bir süreci burada tekrar yaşayacağız. Adanın tarihsel ve doğal kimliğine önem veren Adalılar olarak planın korumaya yönelik yaptırımlarının uygulanabilen ve sürdürülebilir bir yapıda olması dileğimizdir. Adaların nüfusu artmasa dahi son yıllarda demografik yapısında bazı değişikliklerden ve günübirlik gelen ziyaretçi yoğunluğunun yarattığı ihtiyaçlardan dolayı plan yapımı sürecinde bazı baskıcı dış talepler gelebilir. Planın bu baskıları bertaraf edecek ve yöneticilerin ödün verme durumuna gelmemesini sağlayacak bir yapıda oluşmasını umut ediyoruz. Adının başında "koruma" olan bu planın her seviyedeki karar mekanizmalarına anlatılmasının zor olduğunu biliyoruz ve doğal ve tarihi varlıklarının heba edilmemesi için elbirliği ile katkıya hazırız.
