Büyükada Aya Yorgi tepesi çevresindeki ormanlık alanda kepçe görüntüsü ve dökülen beton ayaklarla paylaşılan fotoğraflar, ekim ayı sonlarında çok konuşuldu ve tartışıldı.
Fotoğrafların peşi sürüldü ve Büyükada’da Eko Turizm parkuru için seyir terasları ile Yüce Tepe TRT binasının yanına ASELSAN tarafından verici kule inşaatına başlandığı bilgisine ulaşıldı.
Kepçe verici kule inşaatı için girmişti alana. Fotoğraflarda yer alan beton ayakların ise Ekoturizm Projesi için döküldüğü konuşuluyordu. Bu ayakların seyir teraslarının inşasında kullanılacağı bilgisi paylaşılmıştı. Ama farklı kaynaklar, bu ayakların verici kule için olduğunu iddia ediyordu.
Tam bir bilgi kirliliği idi yaşanan. Adalar kentsel, doğal ve arkeolojik SİT alanı idi. Her ne ve kim tarafından yapılırsa yapılsın, tüm inşai işlerin önceden hazırlanmış ve ilgili makamlarca onaylanmış birer projesinin bulunması gerekiyordu. Uzun zamandır unutulmuştu gerçi ama, nerede ne inşaat yapılıyorsa, önünde bir bilgilendirme panosu da bulunması gerekiyordu. Üzerinde işin sahibinin, proje yüklenicisinin, muhteviyatının ve inşa süresinin olduğu. Söz konusu alan, eğer değiştirilmediyse 1. Derece SİT alanı üzerinde bulunmaktaydı. Sorumluluk Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ve onun İstanbul ilindeki bölge müdürlüğü ve işletme şefliklerinindi. Adalar Kanlıca Orman İşletme Şefliği sorumluluk alanındaydı ve Adalar’da da bu şefliğe bağlı bir müdürlük bulunmaktaydı.
Her konuda hassas olması gereken Orman Müdürlüğü ne yazık yapacağı projeyi inşai çalışmalar başlayana kadar Adalılarla paylaşma gereği duymamıştı.
Aynı durum verici kule inşaatı için de geçerliydi. Verici kule deyince, bir an durup düşünmek gerekiyordu. Bu verici kuleler, ne menem şeylerdi? Yükseklikleri ne olacaktı. Kınalıada’dan uzun mücadeleler sonucu söktürülmüş olan kuleler sessiz sedasız Büyükada’ya mı naklediliyordu? Üzerinde hangi ekipmanlar bulunacaktı? Tek bilgi, kulenin ASELSAN tarafından yaptırıldığı idi. O kadar. Ne bir bilgi ve ne bir haber. Ortalıkta dolaşan dedikodular, üç adet verici kule yapılacağına ilişkindi. Doğruysa, Çamlıca ve Kınalıada’daki kule kirliliği ve yaratabileceği sorunlar Büyükada’ya taşınacak demekti.
Konu Adalılar arasında konuşulmaya ve fotoğraflar paylaşılmaya başlandığında dönüp Adalar Belediyesi’nden bilgi almaya çalışanlar da eli boş dönmekteydi. Belediyenin ilgili birim ve sorumlularının da Adalı bireylerden farkı yoktu. Herhangi bir proje Adalar Belediyesi’ne iletilmemişti. İnşaat ruhsatı için başvuru da yoktu. Eğer varsa bir proje, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınmış olmalıydı. Ama İstanbul’daki Çevre ve Şehircilik Bölge Müdürlüğü de suskundu.
Sonunda tek ses Orman Bölge Müdürlüğü’nden çıktı. Altında imza olmamakla birlikte müdürlükten ya da şeflikten yapıldığı anlaşılan açıklama metni bizim de elimize ulaştı. Bu bilgiler daha sonra bölge müdürlüğünün Facebook sayfası ile Adalar Kaymakamlığı sitesinde de yer aldı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2020 yatırım bütçesine, 19 ilde Ekoturizm Parkurları oluşturmayı koyduğu biliniyordu. 2020 Haziran ayında Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey tarafından basına duyurulan ekoturizm parkurlarından biri de İstanbul’da ve Büyükada’daydı. Projelerin tamamının 2020 sonuna kadar bitirilmesi öngörülüyordu. İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan ve aşağıda tam metnini paylaştığımız bilgi notu, projenin Büyükada ayağının da başladığını teyit eder nitelikte. İnşaat başlamış olmalıydı ama her zaman yaşandığı üzere, proje Adalılarla paylaşılmamıştı. İnşaat alanında bilgilendirme panoları da bulunmuyordu. Adalar Belediyesi’nin de proje hakkında bilgisi yoktu. Bu haber bile, Merkezi devlet kurumlarıyla yerel arasındaki kopukluğun, bilgi vermeme ve paylaşmamanın yeni bir örneği olarak not edilmeye değer.
Kamu projelerinin hazırlığına yerel katılım ise, artık çoktan unutuldu bile.
Büyükada’da Ekoturizm Yolu hakkında açıklama*:
Büyükada, İstanbul ilinin 9 adasından oluşan ve “Prens Adaları” olarak adlandırılan ada grubunun, yüzölçümü en büyük olan üyesidir. İstanbul sakinleri açısından şehirden kaçabilecekleri en yakın alternatiflerden biridir ve özellikle yaz aylarında çokça yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Orman varlığı, Akdeniz ve Karadeniz iklimleri arasında geçiş niteliği gösteren iklimi ve bu iklimi sayesinde oluşan zengin bitki örtüsü ile fotoğraf ve tabiat meraklıları için önemli bir mekân haline gelmiştir. Doğal kaynaklar açısından önemli değerlere sahip olması ve sahaya ulaşım kolaylığı sebebiyle ziyaretçi potansiyeli yüksek bir saha özelliğindedir.
Ekoturizm, çevreye zarar vermeden gerçekleştirilen, doğal ortamın sürdürülebilirliğini sağlayan ve yerel halkın sosyoekonomik gelişimine katkı sağlayan turizm türü olarak tanımlanabilir. Doğa yürüyüş parkurları ve bisiklet parkurları ise ekoturizm faaliyetleri içerisinde önemli bir yere sahiptir.
Büyükada için hazırlanan ekoturizm planında; adanın doğal ve kültürel kaynaklarının sürdürülebilirliği esas alınarak hazırlanmış olup, çevreye verilebilecek zararların minimize edilerek en verimli şekilde kullanıcı taleplerinin karşılanabileceği güzergâh seçilerek planlama yapılmıştır.
Planlama dâhilinde içinde seyir terası, yağmur barınağı, yönlendirme tabelaları, ara mesafe tabelaları bulunmaktadır. İnsanları gideceği yöne direkt yönlendirmek, yürüdüğü mesafe hakkında bilgilendirmek ve ada ile ilgili bilgilendirtmektir Bütün imalatlar ahşap olup yalnızca ahşap dikmelerin ankraj noktalarında 50*50*50 cm ebadında beton bulunmaktadır. Toplam 54 adet ahşap dikme için ankraj betonu vardır. Çalışmaya 02.10.2020 tarihinde başlanmış olup 30.11.2020 tarihine kadar sonlanacaktır.
* Bu bilgiler ve görseller İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü Facebook sayfası ve Adalar Kaymakamlığı sitesinden alınmıştır.
