44 yıl boyunca Halk Kütüphanesi olarak hizmet verdikten sonra kaderine terk edilen ve 2013 yılında Adalıların topladığı imzalarla restorasyonuna başlanarak yanmaktan, yıkılmaktan kurtulan tarihî köşkün bir bölümü Heybeliada Halk Kütüphanesi olarak açıldı.
Heybeliadalıların 7 yıl boyunca inatla ve sabırla sürdürdükleri mücadele, Adalar ilçesi sakinleriyle başta Prof. Dr. Bülent Yılmaz ve Türk Kütüphaneciler Derneği olmak üzere Türkiye’deki kütüphanecilerin, kültür sanat çevrelerinin, yazarların ve gazetecilerin de destekleriyle olumlu sonuçlandı ve Halk Kütüphanesi 20 Şubat 2020 tarihi itibarıyla yeniden hizmete açıldı.
Büyükada Halk Kütüphanesi’nin birimi olarak hizmet veren ve şimdilik 2500 kitabın bulunduğu kütüphanede, Kültür Bakanlığı’nın atadığı bir kütüphaneci görev yapıyor. Bina İlçe Milli Eğitim ve Halk Eğitim kurumlarıyla paylaşılmakta.
Süreç nasıl başladı?
Heybeliadalıların, bu binanın yeniden kütüphane olması için 2013 yılında kaleme aldıkları yazı, bir hafta içinde 500 kişi tarafından imzalanarak tüm yetkili kurumlara gönderildi. Hemen ardından binanın çöplük haline gelmiş olan bahçesi Adalıların gönüllü imecesiyle temizlendi, burada bir Türk sanat müziği konseri ve çocuk şenliği düzenlendi. Oluşturulan kamuoyunun sonucunda tarihî bina kütüphane olarak restore edilmek amacıyla Kültür Bakanlığı tarafından ihale edildi ve 2014 yılında restorasyonuna başlandı.
7 yıl nasıl geçti?
2013 yılında Heybeliada Halk Kütüphanesini Koruma Girişimi olarak başlatılan çalışmalar sürerken, Adanın kültürel ihtiyaçlarını karşılamak, kütüphane açıkmışçasına etkinlikler düzenlemek ve örneklemeler yapmak amacıyla dernekleşme kararı alındı. 2015 yılında Heybeliada Halk Kütüphanesini Koruma Derneği’nin kurulmasıyla gerek kültür etkinlikleri gerekse resmî makamlarla temaslar artarak devam etti. Derneğin kurucu üyeleri yaklaşık 100 kişiden oluşuyordu.
Bu 7 yıllık süreçte; söyleşiler, paneller, imza günleri, kütüphane şenliği, kütüphaneler haftası etkinlikleri, sinema gösterimleri, ada tarihi ve edebiyatına ilişkin atölyeler, tarih gezileri, ada takvimi, adalı edebiyatçıları Ada hafızasında kalıcı kılmak amacıyla yaşadıkları yerleri belgeleme çalışmaları, ilkyardım, afet, deprem farkındalığı yaratma etkinlikleri, çocuk atölyeleri, okulların kitap ihtiyaçlarına yönelik kampanyalar düzenlendi.
Girişim, bu alandaki çalışmaları sayesinde 2014 yılındaki kütüphaneler haftasında ‘Yılın Kütüphane Dostu’ ödülüne layık görüldü. Plaket Heybeliada Muhtarlığında sergileniyor.
İlgili kurumlar neler yaptılar?
Kültür Bakanlığı Adalıların başvurusunu olumlu karşılayarak 2014’te binayı Ada halkının desteğiyle örnek bir kütüphane olarak açma sözü vermiş, dönemin İstanbul Valisi ‘kütüphane kapatan Vali olmayacağını’ ifade etmişti. 2016’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde binanın kullanım amacını sorgulayan iki soru önergesi verildi. ‘Heybeliada 2018’e de Kütüphanesiz Girmesin’ sloganıyla Change.org’da başlatılan kampanyada 10 bin imza toplandı. Maltepe Üniversitesi’nin Heybeliada’da gerçekleştirdiği sosyolojik araştırmada, kütüphaneye duyulan ihtiyaç bilimsel olarak kanıtlandı. Türk Kütüphaneciler Derneği adada düzenlediği bir bisiklet turunda kütüphane binasının önünde toplu olarak kitap okuyarak bu talebe dikkat çekti. Son olarak Heybeliada İlkokul ve Ortaokulu öğrenci velileri kendi aralarında topladıkları 300 imzayı Kaymakam’a ileterek çocuklarının kütüphane ihtiyaçlarını dile getirmişlerdi.
Şimdi Heybeliadalılar büyük bir hevesle bekledikleri kütüphanelerine kavuştu, yoğun bir ilgi gösteriyorlar, üye sayısı hızla artıyor, çocuklar okul çıkışı uğruyorlar, ders çalışmaya, kitap ödünç almaya başladılar. Bu alanda emek veren herkese binlerce kez teşekkür ediyoruz.
