Cuma, 02 Ekim 2015 21:04

Eski bir ada anısına kitabe

Hayri Arhon
Ögeyi değerlendirin
(1 Oylayın)

Atatürk’ün naaşının 19 Kasım 1938 Cumartesi günü Yavuz Zırhlısı ile adanın arkasından geçerek İzmit’e götürüleceğini duyan Heybeliadalılar tarihi olayı en iyi görebilecekleri yere koştular. Bu yer adanın arkasındaki uçurumlu Terk-i Dünya denilen mevkii idi. Adalılar burada oldukça yüksekten - filonun ay yıldız dizilişindeki geçişini gördüler ve Yavuz geçerken tazimde bulundular.

Atatürk’ün naaşının Yavuz Zırhlısı ile Sarayburnu’ndan İzmit’e gidişi İDO’nun aylık dergisinin Kasım 2003 sayısında Feza Kürkçüoğlu’nun makalesinde ele alındı. Sayın Kürkçüoğlu makalesinde arşivindeki tanınmış gazeteci Şevket Rado’nun yazdıklarını detaylı olarak sundu. Söz konusu makalenin ve adalıların anlattıklarına göre; filoyu oluşturan gemiler Türk Bayrağı üzerindeki ay yıldız şeklinde dizilmişti.

Şevket Rado’ya göre; Yavuz Zırhlısı Marmara Denizi’ne açılırken Savarona Yavuz’un sağında, Türk harp ve yolcu gemileri arkada, İngiliz, Fransız, Alman, Sovyet, Rumen ve Yunan harp gemileri daha arkada muntazam bir rota ile ilerlemiş. Adalar filonun solunda kaldığında -Kınalıada ve Burgazada açıklarında- Yavuz’dan gelen bir işaret ile gemiler yavaşlamış. Başta İngiliz Malaya Dritnotu ve diğer yabancı harp gemileri sıra ile Yavuz’un yanından geçerek güvertelerinde selam resmini ifa ederek tazimde bulunmuşlar. Diğer gemiler ile geri dönmüşler ve bundan sonra Yavuz başta olmak üzere İzmit’e gidecek filo ay yıldız düzenine girmiş. Bu tertibe yalnız Heybeliada Terk-i Dünya’dan tanık olunabilmiş ki tek bir fotoğrafı dahi mevcut değildir.

Önerim; sadece küçük bir grubun tanık olduğu bu özel olayın basit bir kitabeye dönüştürülerek yeni nesillere aktarılmasıdır. Kitabe Büyük Tur üzerinde yer alan Terk-i Dünya’ya giriş yolu başına veya uygun görülecek başka bir yere (örneğin vapur iskelesi karşısındaki park yerine) yerleştirilebilir. Kitabe metni aşağıdaki gibi bir paragraftan oluşabilir.

‘19 Kasım 1938 Cumartesi günü çok özel bir filo adaların arkasından İzmit’e doğru ilerliyordu. Filo Türk Bayrağı’ndaki ay yıldız şeklinde dizilmiş idi. Atatürk’ün naaşı en önde, yıldızı temsil eden Yavuz Zırhlısı’nda, adlarını Atatürk’ün koyduğu refakat gemileri, (suvat-Sus yolcu gemileri, Zafer-Tınaztepe torpidoları, Martı-Denizkuşu hücumbotları ile Yıldıray denizaltısı) hilal düzeninde yol alıyorlardı. Bu ay yıldız düzenini yalnız Terk-i Dünya mevkiine gelen Heybeliadalılar görebildiler ve İstanbul ili sınırından en son onlar mendillerini sallayarak tazimde bulundular.’

Son değişiklik Salı, 05 Ocak 2016 11:48
Yorum yapmak için oturum açın