Nisan sayısında başladığımız Türkiye’deki gazetelerde yıllar önce Adalar üzerine yazılanlar taramasına devam ediyoruz. Oldukça bilgilendirici ve hayli eğlenceli görünüyor. İşte 1935 yılı Mayıs ayının gazete taramalarından seçtiklerimiz.
Soruyoruz!
Ada rıhtımları nasıl kiraya verilebilir?
Tanınmış bir okuyucumuzdan şu mektubu aldık: “Büyükadadaki rıhtımın belediye tarafından boydanboya o civardaki gazino ve lokantacılara kiraya verileceğini haber aldık.
Bu rıhtım gerek Adalıların ve gerekse Adaya gezmeğe gelenlerin başlıca gezinti yeridir. Bilhassa Rıhtım caddesi akşamları saat 17 den sonra sıcaktan bunalan ve biraz temiz ve serin hava almak istiyen bütün Ada halkının bir piyasa yeri olmak itibarile pek ziyade kalabalık olur. Bu rıhtım, lokanta ve gazinoculara tahsis edilirse bu kalabalık geçen sene olduğu gibi bir izdiham şeklini alacak ve gezmek şöyle dursun, gelip geçmeği bile haddinden fazla güçleştirecektir.
Bir taraftan Adaları güzelleştirmek ve buralara rağbeti artırmak için bunca emek ve masraf ihtiyar edilirken, diğer taraftan bu rağbeti eksiltecek şu hareketin manasını anlayamadık. Şayed belediyenin temin edeceği bir, iki yüz lira varidat düşünülüyorsa bu kadar cüz'i bir para için halkın istifadesinin nez'i mantıki olamaz, ve esasen bu rıhtım kimsenin kiraya vermeğe hakkı da yoktur.
Belediyelerin vazifelerinin bu gibi gezinti yerlerini birkaç gazinocunun inhisarı altına koymak değil, mümkünse coğaltarak halkın istifadesine arzetmek olduğunu düşünen ve Adaların güzelleşmesini istiyen Büyükada halkından birçoğunun bir mazbata ile İstanbul Belediyesine müracaat ederek bu rıhtımın kiraya verilmesinden sarfınazar edilmesini istemeleri de düşüncemizin nekadar doğru olduğunu ispat eder.”
Mektub o kadar haklı ki ilave edecek tek kelime bulamıyoruz. Halkın sıhhati, istirahati, eğlencesi ve zevki gibi bir belediyenin tatminine mecbur olduğu haklar dururken Ada rıhtımları nasıl kiraya verilir, diye;
Soruyoruz!
Cumhuriyet, 23 Mayıs 1935, Perşembe
Hukuk bayramı yapıldı
Fakülteli gençlerimiz dün Heybeli ve Yalovada eğlentiler yaptılar ve güzel bir gün geçirdiler
Hukuk Fakültesi talebeleri dün “Hukuk bayramı”nı kutlamışlardır. Gençlerimiz yanlarında profesörleri de olduğu halde sabahleyin Şirketi Hayriyenin 74 numaralı vapurile Heybeliye hareket etmişlerdir. Adada gezintiler yapılmış, eğlenilmiş ve doğru Yalovaya hareket edilmiştir.
Talebeler, vapurda profesörlerine 150 kişilik bir ziyafet vermişler ve bir de mizah gazetesi çıkarmışlardır.
Yalova kaplıcalarında havuzlarda yüzme müsabakaları ve muhtelif eğlenceler yapılmıştır. Avdette Büyükadada bir saat kadar kalınmış ve geceyarısına doğru İstanbula dönülmüştür.
Cumhuriyet, 18 Mayıs 1935, Cumartesi
Heybelide güzel bir gece
Çocuk Esirgeme Cemiyetinin Heybeli kolu tarafından evvelki gece Heybeliadada çok eğlenceli bir müsamere verilmiştir. İlk önce ilk mekteb talebeleri çok eğlenceli numaralar yaptıktan sonra eğlencelere geçilmiş ve sabaha kadar dansedilmiştir. Geç vakit hepsi birlikte tura çıkılarak mehtapta eğlenceli ve güzel bir gezinti yapılmıştır.
Cumhuriyet, 18 Mayıs 1935, Cumartesi
Çiçek Bayramı
Dün bir heyet Adada tetkikat yaptı
Adalar Güzelleştirme cemiyetinin geçen seneki gibi bu sene de bir çiçek bayramı yapacağını ve İstanbul Ziraat Odasının da bu bayramda bir çiçek sergisi açacağını yazmıştık. Dün Ziraat Odası~~ murahhasları olarak İstanbul Ziraat Müdürü Tahsin, Lütfi Arif ve Ratib Tahir Adaya giderek Adaları Güzelleştirme cemiyeti azası ve Adalar kaymakamile beraber tetkikler yapmışlardır. Çiçek sergisi için Kalipso otelinin karşısındaki bahçe tensib edilmiştir.
Bu sene çiçek bayramının ve çiçek savaşının geçen seneden çok daha güzel olacağı muhakkaktır. Savaşa iştirak edecek araba miktarı en aşağı bir misli fazla olacak, birinci, ikinci ve üçüncüye mükâfatlar verilecektir.
Sergiye iştirak eden çiçekçilere Ziraat Odası ve adaları Güzelleştirme cmiyeti ayrı ayrı mükâfatlar vereceklerdir.
Amatör çiçek yetiştiriciler de sergiye iştirak edeceklerdir. Bu sene çiçek bayramı 21 hazirandan 23 hazirana kadar üç gün devam edecektir. Hafta tatilinin cumadan pazara çevrilmesi kanunu o zamana kadar Kamutaydan çıkarsa savaş bayramın üçüncü günü olan 23 haziran Pazar da yapılacaktır.
Sergi 21 hazirandan itibaren açık olacaktır. Hafta tatili Cuma kalırsa bayramın birinci günü yapılacaktır. Ziraat Odası bunlardan başka şehrin diğer yerlerindeki bahçeleri gezerek iyi cins çiçek ve meyva yetiştirenlere ayrıca mükâfat verecektir.
Cumhuriyet, 20 Mayıs 1935, Pazartesi
Adada asfalt yollar
Belediye umumi encümeni, Heybeliada, büyük tur yoluna 16,642 bin lira sarfile kaldırım döşenilmesine karar vermiştir. Büyükadada, asfalt olarak başlanmış olan büyük tur ve küçük tur yolları da bu sene bitirilecektir.
Cumhuriyet, 22 Mayıs 1935, Çarşamba
Yazlığa gideceklere kolaylık
Akay idaresi bu sene adalar ve Anadolu yakasında yazlığa gidecekler için kolaylık olmak üzere bir göç vapuru ihdas etmiştir. Bu göç vapuru cumartesi, pazartesi ve Perşembe günleri köprüden saat 11,30 da kalkacaktır. Bu vapurla nakledilecek eşyalardan yalnız Haydarpaşa bileti ücreti alınacaktır.
Haber, 1 Mayıs 1935, Çarşamba
Yürük Ali plaji
Büyükadada Yürük Alide yapılacak plaj ve gazinonun projesi belediyece müsabakaya konmuştur. Müsabaka Haziranın birinde bitecektir. Müsabakada birinciliği kazanan esere 350, ikinci esere 100 lira mükâfat verilecektir. Müsabakaya Türk mühendis ve mimarlar girecektir.
Haber, 3 Mayıs 1935, Cuma
Büyükadada bir saha
Büyükada Halk Spor kulübü kendi idman ve maç ihtiyaçlarını tatmin etmek üzere, mütevazi bir futbol sahası meydana getirmiştir. Birkaç aydanberi çalışılarak meydana getirilen bu sahanın açılış resmi yarın yapılacaktır. Bu merasime Adalar kamakamı, parti reisi ve azaları ile birçok kimseler davet edilmiştir.
Sahanın açılışından sonra Kartal birinci futbol takımı ile Büyükada Halkspor kulübünün genç takımı arasında bir maç yapılacak, bunu da yine kulüb birinci futbol takımının Süleymaniye birinci futbol takımile yapacağı maç takib edecektir.
İyi çalışarak Büyükadalıların spor ihtiyaçlarını karşılayacak bir sahayı meydana getirmeğe muvaffak olan Halkspor kulübünü takdir eder, bundan böyle de ufak ta olsa, memleket sporuna hizmet yolunda muvaffakıyetlerini dileriz.
Tan, 2 Mayıs 1935, Perşembe
Hakikat anlaşıldı
Ada çamları meğer Maliye veya Evkafa değil, Belediyeye aid imiş!
Senelerden beri halledilemiyen bir mesele, Ada çamlarının aidiyeti meselesi nihayet halledilmiş, bu çamların kendine aid olduğunun farkına varmıyan İstanbul Belediyesi nihayet hakikati anlıyarak çamlara tesahup etmiştir.
Bu çamların evvela Evkaf kendisine aid olduğunu iddia etmiş, bilahare Maliye burası hazinenindir, diye Belediye ve Evkaf aleyhine dava açmıştır. Bir müddet evvel Evkaf Ada çamlarının kendisine aid olduğunu iddia edince Belediye buna ses çıkarmamış, bu iddiayı kabul ederek muhafazası için Evkafla anlaşmıştır. Bilahare Maliye Muhakemat Müdürlüğü burasının hazineye aid olduğunu iddia etmiş; ve mahkeme de Maliyenin bu iddiasını kabul etmiştir. Bu vaziyet üzerine Belediye bu defa da Maliye vekaletile bir mukavele yapmıştır. Bu mukaveleye nazaran çamlıklardan Belediye istifade edecek, buna mukabil Kınalıadada hazineye aid boş araziye çam fidanı dikerek oraları da bir çamlık haline koyacaktır. Belediye çamlıklara kim sahib çıkmışsa bu talebi kabuş ve onunla hemen bir mukavele akdetmiştir.
Halbuki çamlıkların hakiki sahibi Belediye idi. Nihayet bir tesadüf bu işi meydana vurmuş Belediyeler kanununda pek sarih bir surette yazdığı üzere çamlıkların Belediyeye aid olduğu anlaşılmıştır. Bu vaziyetten telaşa düşen Belediye alelacele alakadarlara müracaat ederek çamların Belediyeye aid olduğunu söylemesi üzerine Maliye de müsbet cevabı vermiştir. Şimdi Belediye buranın tapusunu çıkartacaktır.
Cumhuriyet, 3 Mayıs 1935, Cuma
Heybeli Çarkçı mektebi
Harbi Umumide çarkçı mektebi ittihaz edilmek üzere istimlak ve birkaç yüz bin lira sarfile tamir edilmiş ve mütareke senesinde İngilizler tarafından cebren alınarak Patrikhaneye verilmiş olan Heybeli Papaz mektebi hakkındaki dava ilerlemiş bu binanın tahliyesi talep edilmiştir.
Cumhuriyet, 3 Mayıs 1935, Cuma
Adalar sulh mahkemesinden:
Burgazadasında sakin iken ikametgâhı meçhul kalan ölü Amelyanın mirasçılarından Dura Sulaya: Mahkememizce terekesine vaziyed edilmiş olan ölü Amelyanın mirasçısı bulunduğunuzu iddia eylemiş olduğunuzdan veraset ilamını almak üzere mahkemei aidesine müracaat etmek için on beş gün mehil verilmesine karar verilmiştir.
Müddeti mezkûre zarfında veraset ilamı için mahkemei aidesine müracaat ettiğinize dair vesika ibraz olunmadığı takdirde müteveffiyenin ölmezden evvel doktor Dimitri Valsami lehine tanzim ettirdiği vasiyet namenin infazı cihetine gidileceği tebliğ makamına kaim olmak üzere ilân olunur. (503)
Cumhuriyet, 3 Mayıs 1935, Cuma
350 çuval un kaçırırlarken…
Sahtekârlar Çamlimanında yakayı ele verdiler
Tekirdağdan İstanbula nakledilmek üzere Mehmed kaptanın idaresindeki Hudaverdi motörile İlyas namına gönderilen ve tezkeresinde 150 çuval yazılı olduğu halde aslında 350 çuval olan paspal yani hayvan yemi olarak kaçırılmak istenilen birinci nevi unlar Heybeliada Çamlimanında muhafaza memurları tarafından yakalanmıştır.
Buğdayı koruma kanununda bir yerden diğer bir yere un nakli için beher çuvaldan 150 kuruş muamele vergisi alındıktan sonra kurşun mühürle mühürlenmesi icab etmektedir. Halbuki paspal ise böyle bir muamele ve resme tabi olmadan nakledilebilir. llyas ta bundan istifadeyi düşünerek birinci çuval içine bir miktar paspal doldurduktan sonra içteki ikinci çuvala da birinci nevi un doldurtmuştur.
İlyas 350 çuval unu kaçırmak üzere Çamlimanında geceyi beklemekte iken muhafaza memurlarının kendini aradıklarını sezmiş ve Mudanyaya kaçmak istemiştir. Fakat muhafaza memurlarının zamanında yetişmesi kaptanın bu emelini yarıda bırakmıştır.
Motör Sirkeci rıhtımına getirilerek unlar müsadere edilmiş ve ticareti dahiliye ambarına naklolunmuştur.
İlyas ve kaptan Mehmed haklarında kanuni muameleye başlanmıştır.
Cumhuriyet, 13 Mayıs 1935, Pazartesi
Satılık hane
Büyükadada Maden tarafında gayet ehven fiyatla satılık veya kiralık mefrus ma sarnıç ve bağçe iki hane mevcuttur. Elektrik tesisatını havi ve Marmara ile Anadolu sahiline güzel nezaretiı vardır. Beyoğlunda Tepebaşı caddesi 45 numeroya müracaat edilebilir. Tel. 41998.
Tan, 9 Mayıs 1935, Perşembe
Akay İşletmesi Müdürlüğünden
Büyükada İskelesindeki 1-2-4-5-6-8-9-11 numaralı dükkânlar hepsi birden ve ayrı ayrı artırma ile kiraya verilecektir. Taliplerin şartnameyi görmek üzere her gün saat 9 dan 11 on bire kadar Akay Levazımına, arttırmaya gireceklerin güvenme akçeleriyle 20 Mayıs 935 tarihinde saat on dörtte şefler encümenine gelmeleri. (2566)
Tan, 15 Mayıs 1935, Çarşamba
Adalara rağbet çok
Akay işletmesinin tenzilatlı göç seferlerinden alınan neticelere göre bu sene adalara rağbet çoktur. Bunu nazarı dikkate alan idare, yaz tarifesini hazırlamağa başlamıştır. Bu sene seferler geçen yıla nisbetle çoğaltılacak ve bazı yolcuların şikâyeti üzerine cuma ve pazar günleri son vapurlar daha geç kaldırılacaktır. Yaz tarifesi 15 hazirandan itibaren tatbik edilecektir.
Tan, 15 Mayıs 1935, Çarşamba
Adalarda çiçek savaşı
Vilayet ziraat odası dün toplandı. Adaları güzelleştirme cemiyetinin delegeleri bulundu. Bunlar adada yapılacak çiçek savaşına bu yıl ziraat odasının da karışmasını istemişlerdir. Oda bunu onaylamıştır.
Aynı gün adada bir de çiçek sergisi açılacaktır. Ziraat odasından üç üye pazar günü Adaya giderek sergi yerini ayıracaktır. Ayrıca çiçek savaşı için bir program yapılacaktır. Bu yıl başkaca ziraat ve meyva sergisi açılmıyacaktır.
Tan, 16 Mayıs 1935, Perşembe
Evlenme Merasiminin Tehiri
MENASE ve AVAYU ailei muhteremelerinin ani bir matemi dolayısile çocuklarının evlenme merasimi önümüzdeki cuma 31 Mayıs tarihinde takarrür etmişken 9 Haziran 1935 Pazar gününe tehir edilmiştir.
Merasim mahallini evelce bildirilmiş iken bu kere sarfınazar edilerek BUYÜKADADA MUSEVİ SİNAGONUNDA saat 16,30 da yapılacağı muhterem akraba ve arkadaşlara bildirirken yevmi mezkûrda teşriflerini diler.
Tan, 29 Mayıs 1935, Çarşamba
Deniz lisesinden yeni çıkanlar.
İstanbul, 1 (Telefon) - Bu sene deniz lisesinden çıkarak donanmaya geçen kırk talebenin bugün Heybeli deniz mektebinde törenle diplomaları verilmiştir. Törende donanma komutanı Amiral Şükrü, Hamidiye gemisi komutanı yarbay Seyfeddin ve çağırıklar bulunmuşlardır. Törene erkinlik marşiyle başlanmış, yeni çıkanların kılıçları takılarak Amiral Şükrü tarafından diplomaları verilmiştir. Amiral Şükrü bir söylev vererek yeni ödevlerinde genç denizcilerimize başarıklar dilemiştir. Bundan sonra yeni çıkanlar arkadaşlarının alkışları arasında filikalara binerek Hamidiye gemisine geçmişlerdir. Bunun arkasından dört ay sonra subay çıkacak olan deniz harb mektebinin 37 talebesi tarafından yaptırılarak mektebe armağan edilen Amiral Hayreddin Barbarosun büstü tören le açılmıştır.
Ulus, 2 Mayıs 1935, Perşembe
